دعا برای شفای مریض بدحال

به گزارش 9 صبح، با توکل به خداوند و همراهی با بیمار، می‌توان امید به شفای کامل را افزایش داد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید بیمار است، دعا کردن و خواندن دعاهای معتبر می‌تواند آرامش‌بخش و موثر باشد. برای شفای عاجل و کامل مریض بدحال، از خداوند مهربان طلب رحمت و بهبودی می‌کنیم.

دعا برای شفای مریض، به ویژه بیماران بدحال، یکی از اعمال پرمعنای دینی و انسانی است که در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان جایگاه ویژه‌ای دارد. در اسلام نیز دعا برای شفای بیمار از اهمیت بالایی برخوردار است و همواره توصیه شده است که برای بیماران دعا کنیم و از خداوند متعال طلب شفا و بهبودی نماییم.

اهمیت دعا برای شفای مریض

تقویت روحیه بیمار: دعا و توجه به بیمار باعث می‌شود که بیمار احساس حمایت و امید کند که این خود می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند.

نزدیکی به خداوند: دعا وسیله‌ای برای ارتباط مستقیم با خداوند است و در سختی‌ها و بیماری‌ها آرامش‌بخش روح و دل است.

توسل به رحمت الهی: خداوند قادر متعال شفای همه بیماری‌ها را دارد و دعا وسیله‌ای برای درخواست این رحمت و لطف الهی است.

نمونه‌هایی از دعا برای شفای مریض بدحال

۱. دعای معروف شفای مریض

«اللّهُمَّ رَبَّ النّاسِ، أَذْهِبِ البَأْسَ، اشْفِ أَنْتَ الشَّافِی، لا شِفَاءَ إِلَّا شِفَاؤُکَ، شِفَاءً لا یُغَادِرُ سَقَمًا»

ترجمه:

خدایا، ای پروردگار مردم، درد و بیماری را از این بیمار دور کن، تو شفا دهنده‌ای و هیچ شفایی جز شفای تو نیست، شفایی عطا فرما که هیچ بیماری باقی نماند.

۲. دعای پیامبر اسلام (ص) برای بیمار

«أسأل الله العظیم رب العرش العظیم أن یشفیک»

ترجمه:

از خداوند بزرگ و پروردگار عرش عظیم می‌خواهم که تو را شفا دهد.

نکات مهم در دعا برای شفای بیمار

اخلاص در دعا: دعا باید با نیت خالص و ایمان کامل به قدرت خداوند انجام شود.

استمرار در دعا: مداومت در دعا و تکرار آن نشان از امید و توکل به خداوند است.

همدلی و همراهی: علاوه بر دعا، باید به بیمار محبت و توجه کرد و در حد توان کمک‌های عملی انجام داد.

دعا برای شفای مریض بدحالدعا برای شفای مریض بدحال

دعای منسوب به پیامبر اکرم (ص)

سید بن طاووس در کتاب مهج الدعوات، این دعا را منسوب به پیامبر اکرم (ص) می‌داند که به‌واسطه امام جعفر صادق (ع) بیان شده‌است. مورد استفاده این دعا برای بیماری صعب‌العلاجی بوده که مجموع پزشکان زمان از درمان آن ناامید شده بودند. گفته‌اند که برای شفای مرض صعب‌العلاج، بعد از نماز صبح، چهل مرتبه این دعا را بخوانید:

بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

بنام خداى بخشاینده مهربان

اَلْحَمُدللَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ

ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است

حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ

بس است ما را خدا و نیکو وکیلى است

تَبارَکَ اللَّهُ اَحْسَنُ الْخالِقینَ

تبریک باد بر خداوند که بهترین خلق کننده‌است

وَلا حَوْلَ وَلاقُوَّهَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ

هیچ تحول و نیرویی جز به واسطه‌ی خداوند بلندمرتبه و بزرگ وجود ندارد.

۲. دعای منسوب به امام صادق (ع)

دعای اول

از جمله دعا‌های سریع‌الاجابه برای شفای مریض، دعای منسوب به امام صادق است. از زبان یکی از اصحاب امام صادق (ع) نقل شده که ایشان به امام گفته‌اند، دردی دارم و امام فرموده‌اند:

بگو:

بسم الله

سپس بر قسمتی که درد دارد، دست بکش و بگو:

اعوذ بعزه الله، و اعوذ بقدره الله، و اعوذ برحمه الله، و اعوذ بجلال الله.

پناه می‌برم به عزت خدا! پناه می‌برم به قدرت خدا! پناه می‌برم به رحمت خدا! پناه می‌برم به جلال خدا!

و اعوذ بعظمه الله، واعوذ بجمع الله، و اعوذ برسول الله.

پناه می‌برم به عظمت خدا! پناه می‌برم به جمع خدا! پناه می‌برم به رسول خدا!

و اعوذ باسماء الله، من شر ما احذر و من شر ما اخاف علی نفسی

و پناه می‌برم به اسم‌های خدا از شر هر چه از آن حذر دارم و از شر هر چه که از آن بر خود بیمناکم!

و هفت مرتبه این‌کار را بکن.

دعای دوم

این دعا در کتاب عده الداعی که یکی از کتاب‌های نسبتا معتبر در این زمینه است) ذکر شده و منسوب به امام صادق است.

امام صادق (ع) فرموده‌اند: زمانی‌که در کنار بستر مریضی هستی، رو به آسمان کن و بگو:

اَللّهُمَّ اِنَّکَ عَیَّرْتَ اَقْواماً فى کِتابِکَ

خدایا اقوامى را در قرآنت سرزنش کردى

فَقُلْتَ: (قُلِ ادْعُوا الَّذینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلا یَمْلِکُونَ کَشْفَ الضُّرِّ عَنْکُمْ وَلا تَحْویلاً)

و فرمودى: بگو معبودهاى باطل خود را جز او بخوانید، که هرگز برطرف کردن زیان را از شما، و گرداندنش را نمى توانند.

فَیا مَنْ لا یَمْلِکُ کَشْفَ ضُرّى وَ لا تَحْویلَهُ عَنّى اَحَدٌ غَیْرُهُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ

اى که برطرف‌کردن زیان، و گرداندن آن را از من، کسى جز تو (او) نمى تواند، بر محمّد و خاندانش درود فرست.

وَاکْشِفْ ضُرِّى وَحَوِّلْهُ اِلى مَنْ یَدْعُو مَعَکَ اِلهاً آخَرَ

و زیانم را برطرف کن، و به‌سوى آن که معبود دیگرى جز تو را با تو مى‌خواند بگردان.

فَاِنّى اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ غَیْرُکَ؛ که گواهى مى‌دهم معبودى جز تو نیست.

دعا برای شفای مریض بدحالدعا برای شفای مریض بدحال

۳. دعای منسوب به امام باقر (ع)

امام باقر (ع) دعایی را از زمانی که امام علی (ع) مریض بوده‌اند و پیامبر (ص) برای عیادت به بستر ایشان رفتند، روایت کرده اند. پیامبر پس از عیادت، به امام علی سفارش می‌کنند که دعای زیر را زمزمه کند:

اللهم این سالک تعجیل عافیتک

بارالها! یا عافیتت را تسریع گردان.

او صبراً علی بلیتک

یا به من صبر در بلایت را عنایت کن

او خروجاً الی رحمتک

و یا روح مرا به سوی جوار رحمتت خارج فرما.

۴. دعای ” مَنْ کَبَسَ الاْرْضَ”

در کتاب “مصباح”، شیخ کفعمی گفته‌اند که وقتی مریض شدی، پس از اقامه یکی از نماز‌های واجب، بر موضع سجده خود دست کشیده و سپس دستت را هفت مرتبه بر جایی که درد دارد بکش و دعای زیر را بخوان:

یا مَنْ کَبَسَ الاْرْضَ عَلَى الْمآءِ

اى که زمین را بر آب فشردی.

وَ سَدَّ الْهَوآءَ بِالسَّمآءِ

و هوا را به آسمان بستی

وَاخْتارَ لِنَفْسِهِ اَحْسَنَ الاَْسْمآءِ

و بهترین نام‌ها را براى خویش برگزیدی.

صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست.

وَافْعَلْ بى کَذا وَ کَذا وَ ارْزُقْنى وَ عافِنى مِنْ کَذا وَ کَذا

و با من چنین وچنان کن و روزی‌ام ده، و سالمم بدار از چنین و چنان.

از جمله دعاهای سریع الاجابه برای شفای مریض، دعای منسوب به امام جعفر صادق علیه السلام است. از زبان یکی از اصحاب امام جعفر صادق علیه السلام نقل شده که ایشان به امام گفته اند، دردی دارم و امام فرموده اند:

بگو: بسم الله

سپس بر قسمتی که درد دارد، دست بکش و بگو:

اعوذ بعزه الله، و اعوذ بقدره الله، و اعوذ برحمه الله، و اعوذ بجلال الله.

پناه می برم به عزت خدا! پناه می برم به قدرت خدا! پناه می برم به رحمت خدا! پناه می برم به جلال خدا!

و اعوذ بعظمه الله، واعوذ بجمع الله، و اعوذ برسول الله.

پناه می برم به عظمت خدا! پناه می برم به جمع خدا! پناه می برم به رسول خدا !

و اعوذ باسماء الله، من شر ما احذر و من شر ما اخاف علی نفسی

و پناه می برم به اسم های خدا از شر هر چه از آن حذر دارم و از شر هر چه که از آن بر خود بیمناکم!

و هفت بار این کار را بکن.

در دین اسلام و در کتاب‌های دعا مانند “مفاتیح الجنان” دعاهایی برای گشایش در امور مختلف زندگی مورد سفارش قرار گرفته است که مسلمانان می‌توانند با خواندن آن‌ها ضمن کسب آرامش، شاهد گشایش در کارهایشان نیز باشند.

از جمله دعاهایی که در کتب دعا مورد سفارش قرار گرفته است، خواندن دعاهایی برای شفای بیماران است که بسیاری از امامان و بزرگان دینی هم بر خواندن آن ها سفارش کرده‌اند.

در زبده الدعوات روایت کرده است که رسول خدا (ص) به خانه حضرت فاطمه (س) آمد. امام حسن را بیمار یافت و این منظره بر آن حضرت خیلی گران آمد. جبرئیل نازل شد و گفت: یا محمد تعلیم کنم تو را دعایی که با آن فرزندت از ناخوشی خلاص گردد، پس خواند:

” اللهم لا اله الا انت العلی العظیم ذو السلطان القدیم و المن العظیم و الوجه الکریم “

” لا اله الا انت العلی العظیم ولی الکلمات التامات و الدعوات المستجابات خل ما اصبح. “

پس حضرت این دعا را خواند و دست خود را بر پیشانی امام حسن(ع) گذاشت و شفا یافت.

همچنین در جواهر القرآن آمده است هر که بیمار باشد و این دعا را در آن بیماری چهل مرتبه بخواند، به امید خدا شفا پیدا کند.

” لا اله الا انت سبحانک انی کنت من ظالمین “

اگر در آن مریضی بمبرد ثواب شهدا را دریابد و اگر صحت یابد گناهان وی آمرزیده گردد.

سوره مبارکه حشر

هرگاه این سوره قرآن کریم را با خلوص بر بیمار بخوانند انشاءالله شفابخش است. در روایتی از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه وآله وسلم آمده است: هنگام قرائت سه ایه آخر سوره حشر دست را بر سر بگذارید و آیات را قرائت نمایید که این دستور جبرییل است از جانب خداوند . و این عمل شفای همه بیماری‌هاست به جز مرگ.

آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) با اشاره به دعاهایی که می‌توان آن‌ها را برای شفای بیماران خواند، چنین گفته است: در نهم آبان سال ۱۳۶۵ هجری شمسی، مصادف با ۲۶ صفر المظفر ۱۴۰۷ هجری قمری، در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها)، حضرت آیت الله العظمی بهجت (رضوان الله علیه) برای شفای دخترم این دعا را به بنده آموختند:

«اللَّهُمَّ اشْفِها بِشِفَائِکَ وَ دَاوِها بِدَوَائِکَ وَ عَافِها بِعَافیَتِک» را سه بار تکرار می کنید و سپس می گویید: «بالامام الکاظم (علیه السلام) فَإِنِّها أمتک وَ بِنتُ عَبْدِکَ»

این دعا موجب شفای دخترم شد.

هفت آیه شفابخش قرآن جهت شفای بیماری‌ها

قرائت این هفت آیه برای شفای بیمار توصیه شده است و آن آیات به شرح زیر است.

آیه ۵۷ سوره یونس

یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْکُم مَّوْعِظَهٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَهٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ

اى مردم به یقین براى شما از جانب پروردگارتان اندرزى و درمانى براى آنچه در سینه‌‌هاست و رهنمود و رحمتى براى گروندگان [به خدا] آمده است.

آیه ۱۴ سوره توبه

قَاتِلُوهُمْ یُعَذِّبْهُمُ اللّهُ بِأَیْدِیکُمْ وَیُخْزِهِمْ وَیَنصُرْکُمْ عَلَیْهِمْ وَیَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِینَ

با آنان بجنگید خدا آنان را به دست‌ شما عذاب و رسوایشان مى‌‌کند و شما را بر ایشان پیروزى مى‌‌بخشد و دلهاى گروه مؤمنان را خنک مى‌‌گرداند.

آیه ۶۹ سوره نحل

ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاء لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَهً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ

سپس از همه میوه‌‌ها بخور و راه‌هاى پروردگارت را فرمانبردارانه بپوى [آنگاه] از درون [شکم] آن شهدى که به رنگ‌هاى گوناگون است بیرون مى‌‌آید در آن براى مردم درمانى است راستى در این [زندگى زنبوران] براى مردمى که تفکر مى‌‌کنند نشانه [قدرت الهى] است.

آیه ۸۰ سوره شعرا

وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِینِ و چون بیمار شوم او مرا درمان مى‌‌بخشد.

آیه ۴۴ سوره فصلت

وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِیًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آیَاتُهُ أَأَعْجَمِیٌّ وَعَرَبِیٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِینَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاء وَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ فِی آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَیْهِمْ عَمًى أُوْلَئِکَ یُنَادَوْنَ مِن مَّکَانٍ بَعِیدٍ

و اگر [این کتاب را] قرآنى غیر عربى گردانیده بودیم قطعا مى‌‌گفتند چرا آیه‌‌هاى آن روشن بیان نشده کتابى غیر عربى و [مخاطب آن] عرب زبان بگواین [کتاب] براى کسانى که ایمان آورده‌‌اند رهنمود و درمانى است و کسانى که ایمان نمى‌‌آورند در گوشهایشان سنگینى است و قرآن برایشان نامفهوم است و [گویى] آنان را از جایى دور ندا مى‌‌دهند.

آیه ۸۲ سوره اسراء

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَهٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ وَلاَ یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إَلاَّ خَسَارًا

و ما آنچه را براى مؤمنان مایه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى‌‌کنیم و[لى] ستمگران را جز زیان نمى‌‌افزاید.

دعایی که امیرالمؤمنین (ع) برای شفای بیمار تجویز کردند

بی‌شک دعا از راهکارهای اساسی برای دستیابی به سعادت دنیا و آخرت و نیز از بهترین ابزارهای معنوی برای رویایی با بلاها، مصیبت‌ها و همچنین بیماری‌های جسم و روان است. برترین خوبان عالم یعنی رسولان الهی و مافوق آنها یعنی چهارده معصوم علیهم‌السلام در تمام سختی‌ها و آسانی‌ها دست از دعا بر نمی‌داشتند تا حدی که کتبی در قالب ادعیه از آن بزرگواران برای ما به یادگار ماند، همچنان که نصوص فراوانی در ادیان الهی مثل کتاب مقدس عبری و عهد جدید در زمینه دعا وجود دارد؛ به عنوان نمونه بخش‌هایی از مزامیر یا زبور داود به عنوان بخش‌هایی از عهد عتیق، شامل موضوعات مختلف نظیر بیان رنج‌ها، درخواست کمک و اعلام توکل به خداوند است.

سید ابن طاووس در کتاب «مهج الدعوات»، از ابن عباس روایت کرده: نزد امیر مؤمنان نشسته بودم، شخصى رنگ پریده آمد و گفت: اى امیر مؤمنان، من همیشه بیمارم و دردهاى بسیارى دارم، به من دعایى بیاموز که با آن، بر بیماری‌هایم یارى جویم.

حضرت فرمود: به تو دعایى مى‌ آموزم که جبرئیل وقتى حسن و حسین بیمار بودند به پیامبر صلّى اللّه علیه و آله آموخت و آن دعا این است:

اِلهى کُلَّما اَنْعَمْتَ عَلَىَّ نِعْمَهً قَلَّ لَکَ عِنْدَها شُکْرى وَ کُلَّمَا ابْتَلَیْتَنى بِبَلِیَّهٍ قَلَّ لَکَ عِنْدَها صَبْرى

اى معبود من، هر زمان به من نعمت دادى سپاسگزارى‌ام براى تو در کنار آن نعمت اندک بود و هر زمان مبتلاى به بلایم کردی، صبرم براى تو نزد آن اندک بود.

فیا مَنْ قَلَّ شُکْرى عِنْدَ نِعَمِهِ فَلَمْ یَحْرِمْنى وَ یا مَنْ قَلَّ صَبْرى عِنْدَ بَلاَّئِهِ فَلَمْ یَخْذُلنى

اى که شکرم کنار نعمت‌هایش کم بود، اما از نعمت محرومم نکرد، و اى که صبرم نزد بلایش اندک بود، اما مرا وا نگذاشت،

وَ یا مَنْ رَانى عَلَى الْمَعاصى فَلَمْ یَفْضَحْنى وَ یا مَنْ رَانى عَلَى الْخَطایا فَلَمْ یُعاقِبْنى عَلَیْها

و اى که مرا بر گناهان دید، اما رسوایم نکرد و اى که مرا بر خطاها دید، اما بر آنها عذابم نکرد.

صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لى ذَنْبى وَ اشْفِنى مِنْ مَرَضى اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْئٍ قَدیرٌ

بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و گناهم را بیامرز، و از بیمارى‌‌ام شفا بده، به درستى که تو بر هرچیز توانایى. ( مهج الدعوات و منهج العبادات، ص۸)

امیرالمؤمنین (ع) در این دعا به نوعی حکمت نزول بلا و بیماری را در گروی بار گناهان افراد معرفی می‌کند؛ همچنان که در فراز ابتدایی دعای کمیل از خداوند درخواست داریم «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ‌ الْبَلَاءَ»؛ یعنی خدایا گناهانی که سبب نزول بلا می‌شود، مورد مغفرت قرار بده. آیات و احادیث متعددی مبنی بر این موضوع داریم که خداوند به واسطۀ بی‌توجهی به محضریت او امت‌ها را با سختی‌ها و بیماری‌ها مواجه می‌کند تا به سوی او تضرع کنند و دست از خطا و غفلت خود بردارند.

شاید سؤال شود ائمه (ع) که معصوم از هر خطایی هستند، آموختن این دعا برای حسنین (ع) چه وجهی باید داشته باشد؟ پاسخ این است که اهل‌بیت (ع) به مثابه معلمانی هستند که در هر لحظه شیعیان خویش را تربیت می‌کنند و خداوند از مجرای آن بزرگواران درس‌های خود را به بندگان خویش می‌رساند؛ از این رو خداوند به بهانه‌های مختلف بندگان خویش را از موهبت‌های عالم بهره‌مند می‌کند؛ این رویه را هم در دعای کمیل و هم در سایر ادعیه مثل صحیفه سجادیه مشاهده می‌کنیم. آن بزرگواران هرچند برای خویش از خداوند طلب آمرزش می‌کنند، اما این ادعیه را باید از زاویه‌نگاه معلم به شاگرد مطالعه کرد.