اثرات مخرب داروی معجزه‌گر

به گزارش 9 صبح، یکی از ارزشمندترین داروهاست؛ داروی آنتی‌بیوتیک را می‌گوییم که در ایران بیش از میزان متوسط جهانی مصرف می‌شود. شهروندان ایرانی ۱۶ برابر بیشتر از متوسط جهانی داروی آنتی‌بیوتیک مصرف می‌‌کنند. مصرف آنتی‌بیوتیک اما مضرات بی‌شماری دارد که باید بدان توجه کرد.

میکروب ها ارگانیسم های بسیار کوچکی هستند که با چشم دیده نمی‌شوند و در همه جای زمین یافت می‌شوند. انواع مختلفی از میکروب ها وجود دارد که شامل باکتری‌ها، قارچ ها، ویروس ها و انگل ها هستند. در حالی که اکثر میکروب ها بی ضرر و حتی برای زندگی سایر ارگانیسم ها مفید هستند، بعضی از آنها می‌توانند موجب بیماری در انسان‌ها، حیوانات و گیاهان شوند، به همین دلیل است که بشر، دست به ابداع و تولید داروهایی کرد تا بتواند، میکروب ها را از بین ببرد.

تقریبا ۹۰ سال از کشف آنتی بیوتیک برای درمان بیماری‌های عفونی می‌گذرد؛ کشف این دارو نویدبخش کنترل و درمان بسیاری از بیماری‌ها بود اما از سال ۱۹۴۰ بحث مقاومت میکروب ها در مقابل آنتی بیوتیک ها آغاز شد و روز به روز در حال افزایش است که این یک تهدید بزرگ برای سلامت همه افراد جامعه محسوب می‌شود.

آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که به بیماران برای مقابله با عفونت هایی که عامل باکتریایی دارند با کشتن یا توقف رشد باکتری‌ها، کمک می‌کنند. فقط زمانی که عامل ایجاد کننده عفونت، باکتری‌ها باشند این داروها موثر هستند. آنتی بیوتیک ها هیچ اثری بر عفونت هایی که ناشی از ویروس ها باشند، ندارند.با این همه،آنچه به شدت دانشمندان را نگران کرده است، بی اثر شدن آنتی بیوتیک ها در درمان برخی از بیماری‌های عفونی است.

به دنبال مطالعات انجام شده برای یافتن علت این مساله مهم، یکی از دلایل قطعی ثابت شده، عبارت است از پیدایش مقاومت تعدادی از عوامل عفونی به آنتی بیوتیک های موجود. میکروب ها با ایجاد ژن مقاوم در برابر آنتی بیوتیک‌ها، این مقاومت را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کنند و حتی به صورت شایع این ژن از یک گونه میکروبی به گونه دیگری انتقال می یابد.

اینجاست که با وجود تجویز آنتی بیوتیک در مقادیر بالا، نتیجه ای حاصل نمی‌شود و عفونت پایدار می ماند. در اصل میکروب یاد می‌گیرد که چگونه خود را در برابر آنتی بیوتیک ها محافظت کند و چطور آن را خنثی و بی اثر کند.

به همین دلیل است که تشخیص درست و به موقع برای استفاده از آنتی بیوتیک ها یکی از هنرهای پزشکان است تا بیمار با مصرف کمترین تعداد آنتی بیوتیک، بهبود کامل بیابد.

اثرات مخرب مصرف بی رویه

مقاومت میکروبی: اولین عارضه مصرف بی‎‌رویه، مقاومت میکروبی است و باعث می‎‌شود که مصرف دارو برای درمان بی‌اثر شود. مقاومت میکروبی یکی از مهم‌ترین تهدیدهای سلامت عمومی است، به طوری که در تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها عامل مرگ یک میلیون و ۲۷۰ هزار نفر در جهان شده است.

عوارض جانبی: جوش و ضایعات پوستی، سرگیجه، حالت تهوع، اسهال و بروز عفونت‌های قارچی از جمله شایع‌ترین عوارض جانبی مصرف بی‎‌رویه آنتی‌‎بیوتیک‌هاست. در صورت بروز اسهال شدید یا واکنش‌های آلرژیک شدید باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد؛ زیرا اسهال شدید ممکن است نشانه عفونت‌های خطرناک باشد و منجر به آسیب روده بزرگ و یا حتی مرگ شود.

مرگ باکتری‎های مفید: داروهای آنتی‎‌بیوتیک هوشمند نیستند و نمی‌دانند که باید کدام نوع از باکتری‌ها را از بین ببرند؛ درصورتی که برخی از باکتری‌ها در بدن مفید و در دستگاه گوارش کار می‎‌کنند و با مصرف بی‌رویه این نوع از داروها آن‎‌ها هم از بین می‎‌رود.