پیش بینی آینده بازار طلا و سکه در ایران

 به گزارش 9 صبح؛ این روزها قیمت سکه و طلا و روند صعودی آن به موضوعی مهم تبدیل شده است. از سوی دیگر خرید این کالاهای باارزش بالا با خطرات بسیاری همراه است و بسیاری از بابت قیمت، اصالت سکه‌ها، محاسبه قیمت مصنوعات طلا و نظایر آن نگران هستند؛ لذا براین اساس در جهت اطلاع از وضعیت فعلی بازار سکه و طلا در داخل و همچنین سوالات دیگری که معمولا در اذهان عمومی وجود دارد، به گفت‌وگو با ابراهیم محمدولی، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، نشستیم که نتیجه آن در ادامه آمده است:

در همه جای دنیا قیمت طلا، براساس حاصل‌ضرب قیمت اونس جهانی طلا در نرخ ارز رسمی در بازار محاسبه می‌شود و اعمال سلیقه اشخاص در آن وجود ندارد. سپس با تقسیم عدد حاصل شده بر میزان مثقال طلا، قیمت هر مثقال طلا به دست می‌آید.گاهی اما ممکن است که در برخی موارد عنوان ‌شود وزن مشخصی از طلا در یک کشور نسبت به کشور دیگر ارزان‌تر یا گران‌تر از عدد محاسبه شده معامله می‌شود. این موضوع دیگر به میزان عرضه و تقاضا در آن کشور مرتبط خواهد بود اما در اصل همانطور که اشاره شد، قیمت طلا را قیمت اونس جهانی و قیمت ارز مشخص می کند. افراد طبق سلیقه خود نمی‌توانند قیمت‌گذاری کنند و یک گرم طلا را به طور مثال اگر یک میلیون تومان قیمت دارد، ۹۵۰ یا یک میلیون و ۵۰ هزار تومان بفروشند.

چنانچه عرضه نتواند پاسخگوی تقاضای ایجاد شده باشد، حباب شکل خواهد گرفت. ممکن است مردم تقاضای خرید هر قطعه‌ای از سکه را داشته باشند اما عرضه متناسب با آن تقاضا وجود ندارد، در نتیجه حباب ایجاد شده و قیمت سکه بالا می رود.

تقاضاهای آنچنانی برای سکه فروکش کرده است و در حال حاضر هم به سبب نوساناتی که وجود داد، مشتریان برای خرید منتظر آرامش و ثبات بیشتر قیمت‌ها هستند؛ بنابراین تقاضا چند درصد کاهش پیدا کرده که تاثیرگذار است. از سوی دیگر سکه قیمت خود را به قیمت طلا نزدیک کرده است. طی ماه‌های اخیر نسبت به دو سال گذشته، قیمت سکه و طلا به هم نزدیک شده‌اند؛ لذا سکه بایستی متناسب با قیمت طلا خود را حفظ کند. طبیعتا هم اگر نتواند قیمت خود را حفظ کند، همین چند درصد تقاضا در بخش سکه هم از بین خواهد رفت.

به نظر شما آیا حباب سکه که اکنون در محدوده ۴۰۰ تا ۴۵۰ تومان قرار دارد، واقعی است؟

آیا قیمت سکه و طلا و حباب آن نسبت به سایر شاخص‌های اقتصادی همچون نرخ ارز، نرخ حقوق و دستمزد، نرخ تورم و... واقعی است یا همچنان نسبت به قیمت واقعی، فاصله بسیاری دارد؟

همچنین در آن مقطع، سکه در بورس کالا معامله می‌شد و معاملات فردایی هم وجود داشت. در نتیجه این معاملات تقاضا بیشتر هم شد. دربرخی روزها معامله سکه آنقدر سودمند بود که افراد سکه را از بازار تهیه و در بورس می‌فروختند. در آن زمان ناخواسته بدون دخالت بورس، بانک مرکزی یا حتی مردم این اتفاق افتاد و فاصله قیمتی سکه هشت گرمی نسبت به قیمت هر گرم به بیش از یک میلیون تومان هم رسید.

زمانی هم بود که برای خرید سکه، بایستی ثبت‌نام صورت می‌گرفت، اما به جای سکه، اوراق تحویل مردم شد؛ بنابراین همه این رفتارها بر قیمت سکه و بازار اثرگذار بوده است. خوشبختانه این اتفاقات گذشته تبدیل به تجربه شده و دیگر تکرار نشد. امید است که در آینده نیز شاهد چنین مواردی نباشیم تا روال عادی و معمول طی شود تا بازار و اقتصاد به‌ویژه در مورد قیمت سکه و طلا آرامش خود را حفظ کند. هرآنچه که زمینه‌ساز نوسان در بازار باشد، روند عرضه و تقاضا را مختل خواهد کرد اما چنانچه آرامش بازار در یک سطح حفظ شود، طبیعتا از تولیدکننده تا مصرف‌کننده نهایی در یک زنجیره بصورت مستمر و منظم فعالیت خود را انجام خواهند داد.

ما در جریان این موضوع نیستیم اما اگر به صورت مقطعی هم همچنان انجام شود، بصورت معمول و معقول است و در بازار التهاب ایجاد نمی کند.

اتحادیه طلا و جواهر با معامله سکه در بورس کالا مخالفتی ندارد؟ آیا این کار می‌تواند منبع درآمد برای برخی افراد باشد؟

چنانچه این کار به صورت عادی باشد و ایجاد التهاب نکند، اتحادیه با این دست معاملات مخالفتی ندارد. ممکن است این کار برای عده‌ای منبع درآمد هم باشد اما درآمدشان با کف بازار تقریبا برابر شده است. درست است که مقداری در فعالیت واحدهای رسمی تاثیرگذار بوده و مشتری آن‌ها را کم می‌کند اما چنانچه آرامش بر بازار حاکم باشد و التهابات گذشته ایجاد نشود، واحدها نیز اعتراضی ندارند.

به اعتقاد ما اگر آن اقدامات دوباره از سر گرفته شود، همان اتفاق‌هایی که طی سال‌های گذشته رخ داد را شاهد خواهیم بود. به شدت مخالف این تصمیم‌گیری‌های خلع‌الساعه و کارشناسی نشده هستیم.

در حال حاضر میزان تقاضا در بازار به چه صورت است و نسبت به همین ایام در سال گذشته چه وضعیتی دارد؟

اما طی سال‌های اخیر نگاه‌ها به گونه‌ای بوده است که مردم با ترس از کاهش ارزش ریال، پول خود را به سکه، طلا و نظایر آن تبدیل کرده‌اند. اگر این نگاه‌ها عوض شود و بانکی تحت عنوان "بانک طلا" شکل گیرد که متولی آن بایستی دولت باشد، شاید طلاهای ذخیره شده وارد این بانک شود و طلا از سوی بانک به سمت بنگاه‌های اقتصادی روانه شود. در این صورت علاوه‌ براینکه برای دولت درآمدزایی خواهد داشت، برای صاحب طلا نیز درآمد معقولی ایجاد خواهد کرد. ضمن اینکه تولیدکننده فعال در صنعت طلا و جواهر درآمدزایی خواهد کرد.

چرا سیاست‌ ارزپاشی دولت‌ها برای مهار تقاضا و قیمت‌ها موثر واقع نمی‌شود و پاسخ عکس داده است؟

بانک مرکزی در بحث قیمت‌ها می‌تواند اثرگذار باشد و با کنترل قیمت ارز، بازار سکه و طلا را هم کنترل کند اما نمی تواند اثر مسقیم بر قیمت طلا داشته باشد، بلکه بیشتر بر بازار سکه تسلط دارد زیرا خودش سکه ضرب می کند و این کار از عهده افراد حقیقی خارج است.

آیا برای ساخت مصنوعات طلا، واحدهای جواهرسازی و طلا سازی به صورت مستقیم طلا را از معادن طلا تهیه می‌کنند یا واسطه‌هایی در این بین دخیل هستند؟

ضمن اینکه بانک مرکزی نیز هیچگونه شمش طلایی در اختیار صنعت طلا یا فعالان اقتصادی طلا قرار نمی‌دهد. البته این موضوع عمدی صورت نمی‌گیرد بلکه به سبب تحریم‌ها بانک مرکزی به راحتی نمی‌تواند شمش طلا را تهیه و به بازار عرضه کند. حدود یک سال است که واردات شمش طلا برای افراد حقیقی آزاد است و هر تاجری که کارت بازرگانی داشته باشد، می‌تواند شمش طلا را خریداری کند و از مبادی رسمی وارد کند که بخشی از کسری طلا از این طریق تامین می‌شود اما عمده آن همانطور که اشاره شد از فروش طلاها (طلای متفرقه) توسط مردم تامین می‌شود به صورت چرخشی است.

خیر. واردات هم اگر صورت گیرد به صورت قاچاق و غیرقانونی است. صفر هم نیست اما نسبت به گذشته بسیار کمتر شده است. باتوجه به هزینه‌های بالا، مشکلات واردات قاچاقی طلا، برخوردهایی که اتحادیه طلا، وزارت صمت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا انجام می دهند، ورود مصنوعات طلا به صورت قاچاق به حداقل رسیده است.

سوددهی سالانه سرمایه‌گذاری در طلا چقدر است؟ آیا سود آن در مقابل سایر بازارها از جذابیت کافی برخوردار است؟

اینکه درآمد صنعت طلا چه میزان است، بستگی به پارامترهای بسیاری همچون فعالیت زرگر، سرمایه وی، تجهیزات و امکانات و سایر عوامل دارد. در حال حاضر حداقل طی چند ساله اخیر، هر سال تقاضا برای سرمایه‌گذاری در صنعت طلا کمتر می شود. طی سال‌ها اخیر علیرغم وجهه‌ای که صنعت طلا دارد، تمایل برای سرمایه‌گذاری در این صنعت کاسته شده و میزان کسب‌وکار فعالان این صنف از رونق افتاده است. بعضا ویترین مغازه‌ها سالانه تغییر نمی‌کند؛ چراکه خریدار بسیار کم است. بطور مثال یک واحدی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده و در حال فعالیت است، اگر سرمایه‌اش را نسبت به درآمد آن قیاس کنیم، باورش برای بسیاری از افراد سخت است. مصنوعات ساخته شده در ویترین مغازه‌ها بعضا مربوط به یک یا دو سال قبل است. هر آنچه که ساخته و وارد بازار می‌شود، به فروش نمی رسد و همچون گذشته نیست که قیمت طلا مناسب‌تر بود و مردم توانایی خرید آن را داشتند. نمی‌توان از مردم هم گله کرد؛ چراکه این روزها بسیاری از مردم نیازهای واجب‌تر از خرید طلا دارند؛ لذا گاهی سرمایه‌ای که یک طلافروش برای فعالیت خود به میان می‌گذارد، بیش از درآمد اوست.

آیا برای کسانی که سرمایه خُرد دارند، خرید طلا را توصیه می‌کنید؟ سکه چطور؟

آیا اتحادیه آماری از تعداد واحدهای صنفی متخلف و پرونده‌هایی که تشکیل شده است، دارد؟

حداقل بین ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ هزار واحد صنفی در تهران وجود دارد که بالغ بر ۳۰۰۰ واحد دارای پروانه کسب هستند و قریب به ۳۰۰۰ واحد هم تشکیل پرونده برای اخذ پروانه کسب داده‌اند. صنعت طلا با سایر صنوف دارای تفاوت‌هایی است. شخصی که قصد دریافت پروانه کسب دارد، بایستی از نظر فنی دارای مهارت باشد؛ واحد آن بایستی متراژ خاصی داشته باشد و از یک حداقلی برخوردار باشد. همچنین بایستی این واحد صنفی مجهز به دوربین، دزدگیر، شیشه ضدگلوله، آلارم، زنگ اخبار و سایر موارد امنیتی باشد. همچنین از سوی اماکن نیز بایستی تاییدیه امنیتی این واحدها به اتحادیه داده شود و تا زمانی که این تاییدیه به دست اتحادیه نرسد، نمی‌توانیم پروانه کسب بدهیم؛ لذا پروسه زمان‌بر و پرونده‌ها در دست بررسی است. البته حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد هم ممکن است هنوز برای تشکیل پرونده اقدام نکرده‌ باشند.

بیشترین تخلفات شامل چه مواردی است؟

بیشتر تخلفات گزارش شده طی یک سال اخیر در زمینه معاملات در فضای مجازی است که به صورت غیررسمی فعالیت می کنند. ما مخالف فضای مجازی نیستیم  و نمی‌توانیم هم باشیم؛ چراکه در حال حاضر در همه جای دنیا بسیاری از فعالیت‌ها به صورت مجازی پیش ‌می‌رود اما با توجه به اینکه زیرساخت‌های لازم در ایران مهیا نشده است، زمینه سوءاستفاده برای برخی فراهم می‌شود.

چند مورد از این دست اتفاقات دیده شده است. دوستان ما در نیروی انتظامی اعلام می‌کنند که سارقان و متخلفان از افراد سالم همیشه چند قدم جلوتر هستند. در این موارد هم زمانیکه با همکاری نیروی انتظامی پیگیری کردیم، دیده شد که این کار از سوی صنف و صنعت طلا نبوده است. متاسفانه گاهی کارت برخی واحدهای صنفی فعال که دارای پروانه کسب هستند یا واحدهای فروش سکه که فقط مجوز خرید و فروش سکه دارند، جعل می‌شود. متخلفان، کارت‌ این واحدها را چاپ و به نام این واحدها به صورت غیرمجاز اقدام به فعالیت می‌کنند؛ افرادی هم هستند که به سبب ناآگاهی و عدم اطلاعات، این سکه‌های تقلبی را خریداری می‌کنند. در اوایل امسال تعدادی از متخلفان شناسایی و دستگیر شدند که هیچکدام فعال صنعت طلا نبودند. در موارد فوق دستگاه‌های چاپ کارت‌ها هم ضبط شده است که به وسیله آن‌ها کارت همکاران ما که علاوه بر پروانه کسب دارای مجوز معاملات سکه هم هستند و مکان واحد، شماره تلفن و مشخصات‌شان کاملا مشخص است، جعل شده بود.

همانطور که بارها تاکید کرده‌ایم، مردم باید از واحدهای صنفی دارای پروانه کسب و پروانه کسب سکه‌فروشی خرید کنند و دقت کنند که آدرس و مشخصات همان واحد روی سکه درج شده باشد. ضمن اینکه سکه‌ها باید دارای هولوگرام اتحادیه نیز باشد.

با توجه به اینکه هنوز بانک برای عرضه سکه فاکتور صادر نمی‌کند، هنوز الزامی برای ارائه فاکتور برای فروش سکه نیست و همان رسید خرید در حد بسیاری کفایت می‌کند اما اگر خریدار به‌ویژه در تعداد بالا، درخواست فاکتور از فروشنده داشته باشد، مطمئنا واحد سکه‌فروش فاکتور ارائه خواهد داد.

مدتی بحث طلاهای اجاره ای یا فروش طلا به صورت اقساطی نیز در پی کاهش قدرت خرید مردم مطرح بود آیا واحدهای صنفی دارای پروانه کسب از اتحادیه اجازه فروش طلا به صورت اقساطی یا اجاره‌ای را دارند؟

ما در جایگاه اتحادیه توصیه می‌کنیم که چنین اقداماتی صورت نگیرد اما اگر مشتری با فروشنده به توافق برسند و فروشنده، طلا را اجاره دهد یا به صورت اقساطی عرضه کند، به ما ارتباطی ندارد؛ چراکه فروشنده رضایت داشته و بدین ترتیب تخلف محسوب نمی‌شود اما این کار را توصیه نمی‌کنیم. گاهی به ویژه طی چند سال اخیر پیش آمده است که طلا در یک قیمت مشخص ثابت نمانده و ممکن است با گران یا ارزان شدن آن مشکلاتی پیش آید.

98 درصد کاسبان سلامت کاری دارند. قرار است مالیات بر ارزش افزوده طلا برداشته شود اما تا زمانی که مصوب شود، اخذ مالیات بر قوت خود باقی خواهد بود؛ بنابراین  اشخاصی که قصد خرید طلا دارند، بدانند که برای محاسبه قیمت نهایی، اجرت، سود واحد صنفی (برای مصنوعات طلا هفت درصد و برای جواهر ۱۹ درصد) منظور می‌شود و در نهایت ۹ درصد هم ارزش افزوده به عدد به دست آمده اضافه خواهد شد.

قطعا این موارد بر بازار سکه و طلا اثرگذار خواهد بود و امیدواریم که به درستی مدیریت شود و دیگر همچون گذشته به یکباره بسیاری از کاسبان این صنف و حتی مردم دچار ضرر و زیان نشوند. قطعا با مدیریت درست، قیمت طلا به کف خود خواهد رسید.