ماجرای یارانه ۱۲۰ هزار تومانی چیست؟/ چه کسانی واریزی جدید را دریافت خواهند کرد؟

به گزارش 9 صبح؛ بیش از 20 میلیون نفر فروردین ماه اولین یارانه نقدی سال جدید خود را دریافت کردند. نرخ جدید یارانه نقدی همچنان در هاله ای از ابهام است. گفته شده است در سال جدید افزایش صددرصدی یارانه نقدی دهک های پایین صورت می گیرد. بر اساس گفته های دولت رئیسی از امسال یارانه نقدی هدفمند خواهد شد.

سناریو های یارانه نقدی

به گزارش سلام نو، یکی از بحث‌هایی که در ۲ یا ۳ سال‌ اخیر در حوزه سیاست‌های حمایتی از خانوارها مطرح‌ شده است، پرداخت یارانه نقدی جدید به‌منظور حفظ سطح رفاه و کمک به معیشت خانوار است.

یارانه جدید، ماهانه به افراد پرداخت می‌شود. با بررسی‌های صورت‌گرفته در این گزارش، با اجرایی شدن تمام این چهار سناریو نسبت‌های مخارج دهک‌ها و ضریب جینی نسبت به قبل کاهشی خواهند شد؛ اما بیشترین میزان کاهش مربوط به «سناریوی چهارم» است. البته این سناریوها بدون توجه به «روش‌های تامین مالی بودجه» و «بررسی اثرات تورمی» بوده که از دید پژوهشگر نیاز به مطالعات تکمیلی در این زمینه وجود دارد. اگرچه به‌طور اجمالی می‌توان گفت که روش نادرست تامین مالی این یارانه‌ها می‌تواند اثر مثبت آن را خنثی کند.

برای ارزیابی اثرات اجرای پرداخت یارانه نقدی جدید بر شاخص‌های توزیع درآمد، چهار گزینه سیاستی در نظر گرفته‌ شده است. این چهار گزینه عبارتند از: (۱) پرداخت یارانه نقدی جدید سرانه و ماهانه ۷۰‌هزار تومانی به خانوارهای دهک‌های اول تا حداکثر مخارج کل دهک پنجم شهری، (۲) پرداخت یارانه نقدی جدید سرانه و ماهانه ۷۰‌هزار تومانی به خانوارهای دهک‌های اول تا حداکثر مخارج کل دهک هفتم شهری، (۳) پرداخت یارانه نقدی جدید سرانه و ماهانه ۹۰ هزارتومانی به خانوارهای دهک‌های اول تا حداکثر مخارج کل دهک پنجم شهری و (۴) پرداخت یارانه نقدی جدید سرانه و ماهانه ۱۱۰ هزارتومانی به خانوارهای دهک‌های اول تا حداکثر مخارج کل دهک پنجم شهری.

سناریوی اول: در این سناریو به هر خانوار شهری در دهک‌های اول تا پنجم به‌طور سرانه مبلغ ۷۰‌ هزار تومان یارانه نقدی جدید پرداخت خواهد شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که میانگین مخارج کل خانوارهای شهری پس از اعطای یارانه نقدی جدید افزایش خواهد یافت. تحت این سناریو نسبت‌ مخارج دهک‌ نهم به دهک اول کاهش ‌می‌یابد. این تغییر کاهشی در نسبت‌ مخارج دهک‌ نهم به دهک پنجم به میزان خیلی کمتری دیده می‌شود. برآیند اثرات اعمال این سیاست، کاهش نسبت‌های نابرابری است که می‌توان آن را در افزایش ضریب جینی مشاهده کرد. به‌طوری که ضریب جینی از ۳۶۵/ ۰ به ۳۴۸/ ۰ کاهش خواهد یافت؛ یعنی با اعمال این سیاست، نابرابری کاهش می‌یابد.

سناریوی دوم: این سناریو از نظر مبلغ پرداختی مانند سناریوی اول بوده اما از نظر تعداد خانوارها، سطح پوشش از پنج دهک اول به هفت دهک افزایش ‌یافته است. در این سناریو به هر خانوار شهری در دهک‌های اول تا هفتم به‌طور سرانه مبلغ ۷۰‌هزار تومان یارانه نقدی جدید پرداخت خواهد شد. بر اساس برآوردهای این مقاله، میانگین مخارج کل خانوارهای شهری پس از اعطای یارانه نقدی جدید افزایش خواهد یافت. تحت این سناریو نسبت‌ مخارج دهک‌ نهم به دهک اول کاهش ‌می‌یابد. این تغییر کاهشی در نسبت‌ مخارج دهک‌ نهم به دهک پنجم به میزان خیلی کمتری دیده می‌شود. برآیند اثرات اعمال این سیاست، کاهش نسبت‌های نابرابری است که می‌توان آن را در افزایش ضریب جینی مشاهده کرد، به‌طوری که ضریب جینی از ۳۶۵/ ۰به ۳۴۷/ ۰ کاهش خواهد یافت؛ یعنی با اعمال این سیاست، نابرابری کاهش می‌یابد.

سناریوی سوم: این سناریو از نظر سطح پوشش یا خانوارهای مشمول دریافت یارانه مانند سناریوی اول بوده ولی میزان یارانه پرداختی به ۹۰‌ هزار تومان افزایش‌ یافته است. در این سناریو به هر خانوار شهری در دهک‌های اول تا پنجم به‌طور سرانه مبلغ ۹۰‌هزار تومان یارانه نقدی جدید پرداخت خواهد شد. بر اساس محاسبات این مطالعه، پس از اعمال این سناریو، میانگین مخارج کل افزایش می‌یابد. با اجرای این گزینه سیاستی، نسبت‌ مخارج دهک‌ نهم به دهک اول کاهش ‌می‌یابد. این تغییر کاهشی در نسبت‌ مخارج دهک‌ نهم به دهک پنجم به میزان خیلی کمتری دیده می‌شود. برآیند اثرات اعمال این سیاست، کاهش نسبت‌های نابرابری است که می‌توان آن را در افزایش ضریب جینی مشاهده کرد، به‌طوری ‌که ضریب جینی از ۳۶۵/ ۰ به ۳۴۴/ ۰ کاهش خواهد یافت؛ یعنی با اعمال این سیاست نابرابری کاهش می‌یابد.

سناریوی چهارم: این سناریو از نظر سطح پوشش یا خانوارهای مشمول دریافت یارانه مانند سناریوی اول بوده اما میزان یارانه پرداختی به ۱۱۰‌ هزار تومان افزایش ‌یافته است. در این سناریو به هر خانوار شهری در دهک‌های اول تا پنجم به‌طور سرانه مبلغ ۱۱۰‌هزار تومان یارانه نقدی جدید پرداخت خواهد شد. پس از اعمال این سناریو، میانگین مخارج کل افزایش می‌یابد.

به گزارش سلام نو، با اجرای این گزینه سیاستی نسبت‌ مخارج دهک‌ نهم به دهک اول کاهش ‌می‌یابد. تغییر کاهشی در نسبت‌ مخارج دهک‌ نهم به دهک پنجم به میزان کمتری خواهد بود. ضریب جینی نیز از ۳۶۵/ ۰ به ۳۳۹/ ۰ کاهش خواهد یافت؛ یعنی با اعمال این سیاست نابرابری کاهش می‌یابد