شوک قطعی برق برای بورس

به گزارش 9 صبح؛ ریسک‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری در ایران فقط به تحولات بین‌‌‌‌‌‌المللی مثل برجام و جنگ روسیه و اوکراین یا سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌های داخلی مثل اظهارنظرهای غیرکارشناسانه درباره بورس خلاصه نمی‌شود. وقتی فعالان اقتصادی و کارشناسان با گلایه و انتقاد می‌گویند که شرایط سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری در ایران مهیا نیست و بی‌‌‌‌‌‌ثباتی و فضای پرریسک عامل مهمی است تا سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران نخواهند در ایران سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری کنند؛ مجموعه عواملی را می‌‌‌‌‌‌بینند.

یکی از این مجموعه عوامل که خودش را در فصل‌‌‌‌‌‌های گرم سال‌ نشان می‌دهد، قطعی‌‌‌‌‌‌ گسترده برق صنایع تولیدی است. قطعی‌‌‌‌‌‌هایی که تاثیر مستقیم و زیادی روی صنایعی چون تولیدکننده‌‌‌‌‌‌های فولاد، پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها، سیمان و... دارد. حالا قطعی‌‌‌‌‌‌های گسترده برق در کشور چند سالی می‌شود که بخش تولید را تحت‌‌‌‌‌‌تاثیر قرار داده و کارشناسان و فعالان بازار سرمایه به سهامداران خرد که قصد ورود به بازار سرمایه یا خرید سهام را دارند، توصیه می‌کنند که باید نگاه ویژه‌‌‌‌‌‌ای به سهامی داشته باشند که از موضوع قطعی برق تاثیر می‌‌‌‌‌‌پذیرند. با تمام این صحبت‌‌‌‌‌‌ها اما امسال برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه نسبت به عدم‌تاثیرپذیری بورس از قطعی‌‌‌‌‌‌های برق خوش‌‌‌‌‌‌بین هستند. به اعتقاد آنها تب و تاب بیت‌کوین خوابیده است و برنامه‌‌‌‌‌‌های قطعی برق و هماهنگی با کارخانه‌‌‌‌‌‌ها از جمله عواملی می‌تواند باشد که بورس تحت‌تاثیر قطعی برق قرار نگیرد، با این‌حال اما این دسته از کارشناسان که صحبت کرده‌‌‌‌‌‌اند، توجه ویژه‌‌‌‌‌‌ای روی بار روانی قطعی‌‌‌‌‌‌های برق دارند و معتقدند که اثرات منفی بر فضای اقتصادی و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری کشور خواهد گذاشت.

آسیب جدی قطعی‌‌‌‌‌‌ برق و گاز بر صنایع

امین ناطقی‌‌‌‌‌‌راد، کارشناس بازار سرمایه: متاسفانه تا به امروز دولت برنامه‌‌‌‌‌‌ای جامع و هدفمند را برای مدیریت مصرف برق در کشور ارائه نکرده است. همچنین مشخص نیست که کسری تراز انرژی کشور چه مقدار است و لیستی هم در این رابطه منتشر نشده است تا عموم مردم از این موضوع آگاه شوند. با تمام این‌‌‌‌‌‌ها قضاوت درباره اینکه امسال هم قطعی‌‌‌‌‌‌های برق مانند سال‌گذشته است یا خیر، سخت است. برای مثال روی بورس نبودن استخراج بیت‌کوین مانند سال‌گذشته خود می‌تواند عاملی بر این باشد که امسال قطعی‌‌‌‌‌‌های برق تا حدودی کاهش پیدا کند، اما در یک نگاه کلی قطعی‌‌‌‌‌‌های گسترده برق در کشور که چند سالی است با شروع فصل گرما تبدیل به یک اتفاق عادی شده است، آسیبی جدی برای صنایعی چون فولاد و پتروشیمی است، چراکه تولید این صنایع را کاهش می‌دهد و در نتیجه سود این شرکت‌ها به‌شدت کم می‌شود. مساله دیگر این است که کشور ما صرفا با قطعی برق روبه‌رو نیست و در زمستان هم با قطعی گاز در چالش است، پس اگر صنعتی قصد داشته است که اورهالش را به زمستان موکول کند، آن زمان با قطعی گاز روبه‌رو است و در نتیجه فضایی سردرگم و بلاتکلیف برای صنایع و شرکت‌ها ایجاد شده است.

حال با توجه به شرایط اقتصادی کشورمان، قطعی‌‌‌‌‌‌های برق و گاز در بحث تراز صادراتی و ارزی کشورمان اثرات منفی خواهد گذاشت. البته شاید این نکته از سوی برخی مطرح شود که با قطعی برق و افزایش قیمت، سودآوری شرکت‌ها در بازار سرمایه جبران می‌شود که در این رابطه باید بیان شود تمام این مسائل به دولت و سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آن برمی‌‌‌‌‌‌گردد که آیا اصلا این اجازه را صادر می‌کند که دامنه رقابت برای محصولات باز باشد یا خیر؟ در نهایت همه‌چیز در شرایط فعلی به دولت و سیاست‌های آن برمی‌‌‌‌‌‌گردد. چه در بحث ایجاد رقابت و چه در بحث قطعی‌‌‌‌‌‌های برق که در هفته‌‌‌‌‌‌های آینده خودش را بیشتر نشان خواهد داد و می‌‌‌‌‌‌توانیم مشاهده کنیم که آیا دولت با مشاهده وضعیت قطعی‌‌‌‌‌‌های برق در سال‌گذشته، برای امسال سیاستی پیشگیرانه در دستور کار قرار داده است تا شرایط اقتصادی صنایع و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران بیش از این تخریب نشود یا خیر.

تاثیر قطعی برق بر بورس کمتر از گذشته است

عباسعلی حقانی‌‌‌‌‌‌نسب؛ کارشناس بازار سرمایه: در ماجرای قطعی برق در کشور دولت سیزدهم به این سمت حرکت کرده است که در مصرف برق کشور صرفه‌‌‌‌‌‌جویی اتفاق بیفتد. حالا این صرفه‌‌‌‌‌‌جویی در بحث تغییر ساعت کاری ادارات دولتی و صرفه‌‌‌‌‌‌جویی در مصارف خانگی بوده است اما در این ماجرا، یعنی قطعی برق، دولت سیزدهم همواره ادعا کرده است که به تولید اعتقاد و باور دارد. همچنین بارها در اظهارنظرهای دولتمردان بیان شده است که مراقب هستند تا با قطعی برق، تولید در کشور آسیب نبیند. اگر نگاهی کلی‌‌‌‌‌‌ به شرایط یک سال‌گذشته داشته باشیم، می‌‌‌‌‌‌توانیم با عینک مثبت‌‌‌‌‌‌اندیشی به شرایط نگاه کنیم و اینطور بگوییم که دولت سیزدهم از زمانی که روی کار آمده، طوری برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی کرده است که در تابستان و فصل گرم سال‌خاموشی‌‌‌‌‌‌هایی مانند سال‌گذشته در کشور نداشته باشیم.

خاموشی‌‌‌‌‌‌هایی که با تغییرات اقلیمی و آب و هوایی در کشور بیشترین فصول یک سال ‌را به خودشان اختصاص داده‌‌‌‌‌‌اند. با این نگاه مثبت‌‌‌‌‌‌اندیشی می‌توان گفت که به‌نظر می‌رسد شرایط به سمت و سویی رفته است که امسال صنایع تولیدی در کشور با مشکلات کمتری برای تولید روبه‌رو باشند. البته از این نکته هم نباید غافل باشیم که سال‌گذشته در کشور تب و تاب استخراج بیت‌کوین داشتیم اما حالا مدتی است که این تب و تاب خوابیده است و با توجه به سختی‌‌‌‌‌‌های استخراج رمز ارز، فشار زیادی از روی برق کشور برداشته شده است، اما در ادامه اگر نخواهیم خیلی خوش‌‌‌‌‌‌بین باشیم و فرض را بر این بگذاریم که خاموشی خواهیم داشت، به نظرم این خاموشی‌‌‌‌‌‌ها مانند سال‌گذشته نیست، یعنی به صنایع ضررهای آنچنانی مانند سال‌گذشته وارد نمی‌شود. در بورس هم وضع به همین شکل است و قطعی برق در کشور روی اعداد، کمیت و سود شرکت‌ها اثر آنچنانی نخواهد گذاشت اما بار روانی خیلی زیادی برای سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران و سهامداران خرد ایجاد خواهد کرد، چراکه بازار سرمایه کشورمان، بازاری غیرحرفه‌‌‌‌‌‌ای است که عملا مردم عادی و معامله‌‌‌‌‌‌گری مبتنی بر خبر در آن زیادتر از تحلیل بنیادی است، به‌همین‌دلیل قطعی‌‌‌‌‌‌های برق در کشور به لحاظ انتزاعی و ایجاد بار روانی منفی، در بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود و به محض اینکه اعلام شود که یک سهم توقف تولید به خاطر قطعی برق دارد، سهم آن دچار مشکل می‌شود و روی کل بازار هم از لحاظ توجه مردم به بازار آن اثر منفی خواهد گذاشت.

همچنین در توضیح این مساله که بیان کردم قطعی برق در کشور روی سود شرکت‌ها تاثیر ندارد، باید این نکات را لحاظ کنم که اولا زمان‌بندی قطعی برق نسبت به سال‌گذشته در کشور کم شده است. نکته دوم از این قرار است که قطعی‌‌‌‌‌‌های برق برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی شده هستند و با شرکت‌ها هم هماهنگ شده است که در دوره تعطیلات و اورهال آنها قطعی‌‌‌‌‌‌های برق صورت بگیرد. نکته دیگر هم این است که برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌‌هایی شده است که فعالیت‌‌‌‌‌‌ها در زمان‌‌‌‌‌‌های خارج از پیک مصرف باشد. در این میان کارخانه‌‌‌‌‌‌ها و صنایع تولیدی هم خودشان در طول یک سال‌گذشته فکرهایی داشته‌‌‌‌‌‌اند که چطور با قطعی‌‌‌‌‌‌های برق مقابله کنند تا روی سود و حضورشان در بازار سرمایه تاثیر منفی نگذارد.

در نهایت هم اگر قطعی برق باعث کاهش شدید تولید شود و یا عرضه را کاهش بدهد، از طرف دیگر تاثیر قیمتی روی آن کالاها دارد و خود به خود سود را کاور می‌کند و از نظر سود و عوامل بنیادی تاثیر چندانی بر صنایع بورسی ندارد جز اینکه بار روانی خواهد داشت. در نهایت باید به این مساله برسیم که دولت باید افزایش و آزادسازی قیمت‌ها را در صنعت برق کلید بزند.

با این اقدام هم در مصرف صرفه‌‌‌‌‌‌جویی می‌شود و هم انگیزه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران برای تاسیس نیروگاه در کشور بالا می‌‌‌‌‌‌رود. باید به این مساله توجه کنیم که روند قطعی برق برای سال‌گذشته و امسال نیست و سال‌های آینده هم کشورمان با این چالش دست‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌گریبان خواهد بود و نیاز است که در کنار دیگر پیشگیری‌‌‌‌‌‌ها، راه‌‌‌‌‌‌حلی اساسی برای آن درنظر گرفته شود.

منبع: دنیای اقتصاد