ماجرای محدودیت سکو‌های برخط طلا چیست؟

به گزارش 9 صبح، فروشندگان قانونی طلا در فضای مجازی مجوز خود را از طریق اتحادیه‌های کسب و کار‌های مجازی، اتحادیه طلافروشان و سایت نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) کسب می‌کنند و مشمول قوانین صنفی هستند؛ یعنی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صنعت، معدن و تجارت از طریق سامانه اینماد «اعتماد الکترونیکی یا‌ای نماد»، نماد اعتماد الکترونیکی را به صاحبان فروشگاه‌های اینترنتی برای جذب اعتماد مشتریان خود اعطا می‌کنند.

وزارت صنعت، معدن و تجارت هشتم مرداد سال گذشته بود که از طرح سندباکس خود با عنوان نخستین سکوی هوشمند معاملات فلزات گرانبها رونمایی کرد. این سامانه با همکاری مرکز توسعه تجارت الکترونیک و بانک مرکزی و برای جلوگیری از خالی فروشی فلزات گرانبها در فضای مجازی و اعمال نظارت‌های ثانویه و بیشتر در این بازار ایجاد شد.

سامانه هوشمند معاملات و انبارداری فلزات گرانبها زیر نظر ناظر دولتی از سوی وزارت صمت و بانک مرکزی فعالیت خود را شروع کرد، این سامانه، تحت نظارت دستگاه‌های ذی ربط قرار گرفت و برای امنیت از سرمایه‌های خرد مردم مقرر شد تا سرمایه خریداران در انبار هوشمند طلا و در بانک کارگشایی (بانک ملی) به امانت نگهداری و امکان دسترسی به طلا در هر زمان را فراهم شود.

قیمت‌ها در سامانه هوشمند معاملات و انبارداری فلزات گرانبها با شفافیت و به‌طور لحظه‌ای با بازار‌های اصلی ایران هماهنگ می‌شود تا خریداران با اطمینان طلا را به قیمت روز و عادلانه خریداری کنند.

امسال نیز سامانه نظارتی برخط سکو‌های طلا نیز از سوی اتحادیه کسب و کار‌های مجازی رونمایی شد، این سامانه با هدف افزایش شفافیت و اعتماد عمومی در بازار برخط طلا، پایش لحظه‌ای تراکنش‌ها، فرآیند تأمین و تحویل طلا، و همچنین مقابله با تخلفاتی مانند خالی‌فروشی، پول‌شویی و فرار مالیاتی ایجاد شد.

از طریق این سامانه نهاد‌های حاکمیتی نیز به داده‌های دقیق و برخط بازار دسترسی خواهند داشت و از این طریق می‌توانند کنترلی مؤثرتر بر بازار اعمال نمایند. همچنین، سکو‌های فعال در این حوزه با رعایت چارچوب‌های قانونی و شفاف‌سازی عملکرد خود، می‌توانند اعتباری بیشتر نزد مشتریان و نهاد‌های رسمی کسب کنند. تمامی فرآیند‌های توسعه، پیاده‌سازی، کنترل امنیت، احراز هویت و برقراری ارتباط این سامانه با نهاد‌های ناظر، تحت مسئولیت مستقیم اتحادیه کشوری کسب‌وکار‌های مجازی انجام شده است هرچند بهره‌برداری رسمی از این سامانه قرار بود اوایل تابستان ۱۴۰۴ آغاز شود.

صدور پیش‌نویس معاملات برخط طلا از سوی وزارت صمت

بهمن ماه سال گذشته هیات مقررات‌زدایی، در راستای جلوگیری از خالی فروشی و کلاهبرداری و ساماندهی سکو‌های برخط طلا تصمیم به توقف صدور مجوز‌های سکو‌های برخط را گرفت؛ در همین راستا هیات مقررات‌زدایی و بهبود محیط کسب‌وکار تصمیم گرفت تا نظارت بر سکو‌های فروش طلا را به طور کامل به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار کند.

بر این اساس ۵۰ روز به وزارت صنعت، معدن و تجارت فرصت داده شد تا نسبت به ارائه دستورالعمل درباره ساماندهی سکو‌های فروش برخط طلا اقدام کند در نهایت ۱۷ اردیبهشت ماه امسال پیش نویس ضوابط معاملات برخط طلا منتشر شد؛ این پیش نویس در راستای اجرای آیین نامه اجرایی ماده ۲۴ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار تهیه و در اجرای تبصره ماده (۱۱) آیین نامه اجرایی موضوع ماده (۱۲) قانون نظام صنفی و با رعایت قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضوابط خاص رسته شغلی سامانه معاملات برخط طلا اتحادیه کشوری کسب و کار‌های مجازی برای صدور و تمدید پروانه کسب تهیه شده است.

طبق این پیش نویس سامانه معاملات برخط طلا باید شامل انواع بستر‌های نرم افزاری و سخت افزاری معاملات برخط طلا و نماد اعتماد الکترونیکی باشد؛ فروشنده، فرد صنفی دارای پروانه کسب در رسته صنفی با عنوان فروش برخط طلاست که از طریق سامانه معاملات طلا اقدام به فروش می‌کند.

وقوع جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه ملت ایران که ۱۲ روز به طول انجامید، برنامه ریزی‌ها در حوزه پلتفرم‌های طلا را دگرگون کرد؛ در زمان آغاز این جنگ، صرافی‌های رمزارزی و پلتفرم‌های طلا برای جلوگیری از التهاب در بازار کشور در همکاری با بانک مرکزی با توقف عملیات درگاه‌های پرداخت خود موافقت و به کاربران توصیه کردند که از خرید‌های غیرضروری و معاملات پرریسک اجتناب کنند.

اما اکنون با گذشت دو هفته از اتمام جنگ، هنوز شرایط این پلتفرم‌ها به شرایط پیش از جنگ بازنگشته است به طوری که برخی در فضای مجازی شایع کردند که ممکن است دسترسی مردم به طلا‌های اندوخته شدن آنها برقرار نشود.

صدور ۳۰۰ مجوز برای سکو‌های برخط طلا

رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کشوری کسب‌وکار‌های مجازی با اشاره به ایجاد محدودیت برای کاربران سکو‌های برخط طلا اظهار داشت: حدود ۳۰۰ واحد صنفی فعال در حوزه مصنوعات طلا مجوز فعالیت کسب کرده‌اند و از ابتدای بهمن ماه سال گذشته، فرآیند صدور مجوز‌ها متوقف شده است.

بر اساس قانون نظام صنفی، فعالیت سکو‌های فروش برخط طلا مجاز است، بسته شدن درگاه‌های پرداخت سکو‌های برخط طلا که دارای مجوز از اتحادیه‌های مربوطه هستند، اقدام غیر قانونی است.

وی ادامه داد: اکنون ۱۰۰ درصد طلای سکو‌های برخط طلا در بانک کارگشایی ذخیره شده است یا اینکه این سکو‌ها دارای ضمانت بانکی هستند ضمن اینکه سامانه جامع نظارتی برخط سکو‌های طلا نیز از سوی اتحادیه کسب و کار‌های مجازی راه اندازی شده که امکان نظارت نهاد‌های حاکمیتی را فراهم کرده است.

رئیس اتحادیه کشوری کسب‌وکار‌های مجازی با بیان اینکه ۱۱ نهاد سکو‌های برخط طلا را مورد نظارت قرار می‌دهند، گفت: این نظارت‌ها در راستای شفافیت بر بازار طلا در فضای مجازی صورت می‌گیرد.

الفت نسب تاکید کرد: بازار سنتی طلا به خاطر مباحثی از جمله مالیات از شفافیت گریزان است، اما سکو‌های برخط طلا در شفافیت کامل به سر می‌برند از این رو در چند سال اخیر گرایش مردم به سکو‌های برخط طلا افزایش پیدا کرده است و شاهد معامله در این بازار هستیم.

محدودسازی درگاه‌های پرداخت سکو‌های برخط طلا

وی با اشاره به محدودسازی درگاه‌های پرداخت سکو‌های برخط طلا بیان داشت: این محدودسازی از ۲۳ خردادماه همزمان با جنگ تحمیلی ۱۲ روزه آغاز شد که در ابتدا این امر در راستای مدیریت بازار طلا و همزمان با تعطیلی بازار‌های فیزیکی طلا بود، اما در روز‌های پسا جنگ تحمیلی نیز هنوز این محدودیت رفع نشده است.

رئیس اتحادیه کشوری کسب‌وکار‌های مجازی اضافه کرد: بسته شدن درگاه‌های پرداخت سکو‌های برخط طلا که دارای مجوز از اتحادیه‌های مربوطه هستند، اقدام غیرقانونی است از این رو به خاطر حفظ امنیت سرمایه‌های خرد مردم و اعتماد عمومی نیاز است تا درگاه‌های پرداخت این سکو‌ها باز شود.

وی خاطر نشان کرد: بر اساس قانون نظام صنفی، فعالیت سکو‌های فروش برخط طلا مجاز است در همین راستا اتحادیه کسب و کار‌های مجازی ضوابط جدید بر اساس مدل‌های جدیدی کسب وکار مجازی تهیه و در اختیار اصناف ایران قرار داده است.

بر اساس آخرین گزارش، از بین ۳۰۰ سکوی برخط طلا که دارای مجوز هستند، حدود ۱۰ سکو بیشترین کاربران را به خود اختصاص داده‌اند به طوری که اکنون ۱۵ میلیون نفر از سکو‌های برخط طلا استفاده می‌کنند و برای بیش از هزار نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد شده است.

در سازو کار فعلی، مردم سرمایه‌های اندک خود را از این طریق خرید و فروش در این سکو‌ها ذخیره می‌کنند به گونه‌ای که حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد کاربران سکو‌های برخط طلا کمتر از یک گرم طلا دارند.

بیانیه مشترک سکو‌های برخط طلا در واکنش به محدودسازی درگاه‌های پرداخت

به تازگی مدیران هفت سکوی برخط طلا که بیشترین تعداد کاربران را دارند، در بیانیه مشترکی، تداوم اعمال محدودیت در دسترسی به درگاه‌های پرداخت را غیرکارشناسی و خارج از روند قانونی بانک مرکزی دانستند و تاکید کردند که همچنان متعهد به ارائه خدمات ۲۴ ساعته به مشتریان خود هستند که شامل انجام معاملات، تحویل طلای فیزیکی و امکان برداشت ریالی است.

آنان با تاکید بر اینکه نقدشوندگی سریع طلای خریداری‌شده کاربران در اولویت است، خاطر نشان کردند: برداشت ریالی در سکو‌های این حوزه متوقف نشده و فقط به دلیل شرایط عملیات هریک از بازیگران، اختلال برداشت ریالی متوجه برخی از سکوهاست.

سکو‌های برخط طلا یادآور شدند که در هفته گذشته و با همکاری پلیس فتا و سایر نهاد‌های ناظر، بار دیگر موجودی طلای این کسب‌وکار‌ها در بانک کارگشایی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهد که به میزان تعهدات هر یک از کسب‌وکار‌ها در قبال کاربران، طلای فیزیکی در بانک کارگشایی ذخیره و نگهداری می‌شود و به این ترتیب طلای کاربران به عنوان امانت نزد این سکو‌ها در نهایت امنیت نگهداری می‌شود.

منبع: ایرنا