زیر و بم آغاز گفتگو‌های وین از ۸ آذر؛
اختلافی که گره مذاکرات برجامی را کور خواهد کرد؟
اینکه ما بگوییم تضمین می‌خواهیم برای اینکه به مذاکرات برگردیم، حرف بسیار عجیبی است که در روابط بین‌الملل چنین چیزی را کشوری بخواهد.
به گزارش 9 صبح؛ هفته گذشته علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، در صفحه توییتر خود نوشت: «در تماس تلفنی با آقای انریکه مورا، آغاز مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی، در روز ۸ آذرماه در وین مورد موافقت قرار گرفت.»
پیش از این در دیداری که علی باقری با مقامات اروپایی داشت ایران و اروپا برای بررسی زمان مذاکره هسته‌ای توافق کرده بودند. ایران اعلام کرده موضوع رفع تحریم‌ها علیه ایران و اجرای کامل تعهدات طرف مقایل دستور کار اصلی مذاکرات خواهد بود.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین، در پیامی به اعلام زمان برگزاری مجدد مذاکرات احیای برجام در وین ازسوی مقام‌های ایران واکنش نشان داد. اولیانوف در پیامی توییتری نوشت: «خبر فوری! مذاکرات وین در تاریخ ۲۹ نوامبر (۸ آذر) دوباره ازسر گرفته می‌شود». او در ادامه افزود: «این تصمیم که مدت‌ها منتظرش بودیم راه را برای رفع تحریم‌های آمریکا و تعهد کامل ایران به توافق هسته‌ای هموار می‌کند.»
این درحالی است که اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد کمیسیون مشترک برجام قرار است روز ۲۹ نوامبر (۸ آذر) در وین نشست داشته باشد. در این بیانیه آمده است: «انریکه مورا» هماهنگ کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات هسته‌ای قرار است ریاست نشست این کمیسیون مشترک را بر عهده داشته باشد و نمایندگانی از چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و ایران نیز در آن حاضر خواهند شد.
همچنین سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با استقبال از اعلام تاریخ ازسرگیری مذاکرات وین، اعلام کرد که این کشور در مذاکرات هسته‌ای پایان نوامبر شرکت می‌کند. ند پرایس اعلام کرد: اروپایی‌ها با ایرانی‌ها درمورد ازسرگیری مذاکرات هماهنگی کردند. از اعلام تاریخ ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران در پایان ماه نوامبر استقبال می‌کنیم.
ند پرایس گفت: اگر می‌خواهیم تا گفتگو‌ها با ایران در مورد پرونده هسته‌ای آن موفقیت‌آمیز باشد، باید آنچه در دوره‌های گذشته به‌دست آورده‌ایم را تکمیل کنیم. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مدعی شد: اگر ایران به توسعه توانمندی‌های هسته‌ای خود ادامه دهد، نمی‌توانیم به توافق سال ۲۰۱۵ بازگردیم.
نقطه اختلافی ایران و آمریکا که می‌تواند برجام را نابود کند، چیست؟ اختلاف ایران و آمریکا بر سر چیست؟
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، کارشناس مسائل سیاسی، با اشاره به اینکه واقعیت این است که اصل آغاز مذاکرات می‌توان خبر خوبی باشد، گفت: با توجه به تاخیر ۵ ماهه در رابطه با از سرگیری مذاکرات، با این حال مشخص شدن زمان آغاز گفتگو‌ها خود از اهمیت بسزایی برخوردار است، چرا که در این مدت آشوب طلبان در حال کار بودند و خباثت‌های زیادی را از جمله رژیم صهیونیستی در این رابطه انجام دادند.
وی با اشاره به اینکه هزینه تاخیر زیاد در شروع مذاکرات را ایران و مردم کشورمان به دلیل تحریم‌ها و فشار‌های اقتصادی می‌پردازند، افزود: این که نقطه آغاز شروع مذاکرات چه باشد، این موضوعی است که به چارچوب مذاکرات و گفتگو‌ها بستگی دارد، برداشت‌های ایران و آمریکا در مورد نقطه آغاز مذاکرات در ۸ آذرماه متفاوت است، آمریکا می‌گوید مذاکرات در دور هفتم باید در ادامه ۶ دور قبلی باشد، در حالی که ایران معتقد است توافق باید از جایی آغاز شد که ۹۱۵ تحریمی که بعد از خارج شدن ترامپ از برجام وضع شد، رفع شود و بعد از آن مذاکرات آغاز شود.
فلاحت‌پیشه اظهار داشت: یعنی اینکه تحریم‌های اشاره شده باید در ابتدا برداشته شود تا بعد از مذاکرات آغاز شود، این نقطه محل مناقشه است. این در حالی است که بایدن هم با توجه به سیاستی که در پیش گرفت، باعث پیچیده شدن شش دور مذاکرات وین شد، چرا که رئیس‌جمهور آمریکا با استفاده از سیاست فشار حداکثری ترامپ و ادامه آن خواستار امتیاز گیری بیشتری از ایران است.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: مایک پمپئو وزیر امور خارجه سابق آمریکا زمانی که در حال ترک قدرت بود، اعلام کرد، دولت ترامپ ساختار تحریم‌ها را طوری تنظیم کرده که دولت بعدی آمریکا نیز اگر بخواهد به برجام برگردد، این کار بسیار سخت خواهد بود و اگر هم این کار صورت بگیرد، تحریم‌ها باقی خواهد ماند، در این رابطه دو طرف باید به نقطه‌ای برسند که از یک طرف انتظاراتی که ایران در قبال رفع تحریم‌ها دارد، برآورده شود، تا بتواند به مذاکرات بازگردد و در طرف مقابل نیز نکاتی که آمریکا در مورد تعهدات هسته‌ای ایران دارد، می‌تواند با محوریت آژانس انجام شود، بنابراین باید دو طرف به تفاهمی دست پیدا کنند، تا مذاکرات به نتیجه‌ای ملموس ختم شود.
وی با تاکید بر اینکه اگر مذاکرات فرسایشی شود امکان شکست گفتگو‌ها و فروپاشی برجام وجود دارد، ادامه داد: به نظر می‌رسد آمریکا قصد فرسایشی کردن مذاکرات را دارد و می‌خواهد مذاکره برای مذاکره کند، در صورتیکه مذاکرات باید برای به نتیجه رسیدن انجام شود، در حال حاضر نیز توپ در زمین آمریکایی‌هاست، آن‌ها باید امتیازاتی در قبال لغو تحریم‌ها قائل شوند، تا ایران راضی شود به تعهدات خود برگردد و مذاکرات نتیجه‌بخش باشد، اما اگر همچنان آمریکا مواضع سرسختانه خود را ادامه دهند، ممکن است مذاکرات نتیجه نداشته باشد و به شکست بیانجامد.
چرا ممکن است مذاکرات به سرانجام نرسد؟
نقطه اختلافی ایران و آمریکا که می‌تواند برجام را نابود کند، چیست؟ فریدون مجلسی، کارشناس مسائل بین‌الملل، با اشاره به اینکه تعیین زمان آغاز مذاکرات برجام یک اجبار بود که به آن تن داده شد، گفت: با توجه به وضعیت اقتصادی ایران و فشار اقتصادی که بر روی مردم است، دولت رئیسی چاره‌ای جزء قبول این مذاکرات نداشت، اما اینکه برخی در داخل مدام می‌گویند مذاکرات باید از نقطه صفر آغاز شود و مذاکرات در دوره روحانی را قبول ندارند، این موضوع نشان دهنده عدم شناخت آن‌ها از شرایط روابط بین‌الملل است.
وی افزود: ۶ دور مذاکراتی که در زمان روحانی یا اعضای برجام و به صورت غیر مستقیم با دولت بایدن انجام شد، گفتگو‌هایی بود که با دولت ایران انجام شد و به تبع مورد قبول نیز بوده که تاکنون ادامه یافته، اینکه حال دولت عوض شده، دولت جدید می‌گوید، باید مذاکرات از نقطه صفر سرگرفته شود، حرف نادرستی است که در عرصه روابط بین‌الملل زده می‌شود، چرا که آن‌ها با ایران مذاکره کرده‌اند، حال اینکه دولت در ایران عوض شده یک موضوع داخلی است و به طرف مقابل ارتباطی پیدا نمی‌کند.
مجلسی اظهار داشت: نظام بین‌الملل قواعدی دارد و زمانیکه مذاکراتی بین کشور‌ها انجام می‌شود، باید به آن‌ها پایبند بود، اینکه اگر هر کسی روی کار آمد، بگوید، مذاکرات قبلی را قبول ندارد، دیگر روابط بین‌الملل معنا پیدا نمی‌کند و اصلا سنگ روی سنگ بند نمی‌شود، بنابراین اینکه مذاکرات در نقطه صفر آغاز شود مورد قبول کشور‌های غربی قرار نخواهد گرفت.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه دولت رئیسی از سر اجبار تن به مذاکره داده است، اضافه کرد: با توجه به شرایطی که کشور با آن روبرو است، دولت سیزدهم مجبور شده که به مذاکرات برگردد، اما به دلیل اظهاراتی که مقامات دولتی و مسئولان وزارت امور خارجه بیان کرده‌اند، به نظر نمی‌رسد دولت ابراهیم رئیسی هیچ تمایلی برای احیای برجام و انجام تعهدات هسته‌ای داشته باشد.
مجلسی با بیان اینکه از نظر بنده پرونده برجام مختومه است، ادامه داد: اینکه ما بگوییم تضمین می‌خواهیم برای اینکه به مذاکرات برگردیم، حرف بسیار عجیبی است که در روابط بین الملل چنین چیزی را کشوری بخواهد، در عرف بین‌الملل کشور‌ها بدون هیچگونه پیش‌شرطی با هم مذاکره می‌کنند، بنابراین اینکه دولت بخواهد با چنین مسائلی مذاکرات را آغاز کند، این موضوع نشان‌دهنده آن است که هیچ عزم و اراده برای احیا و برجام وجود ندارد و نمی‌توان امیدی به ادامه توافق هسته‌ای داشت.
وی تصریح کرد: این درحالیست که تمامی این مسائلی که ما سال‌هاست با آن روبرو هستیم و این دشمنی‌ها بر سر آن شکل گرفته، مرتبط با اسراییل است که جمهوری اسلامی هیچگاه چنین چیزی را نخواهد پذیرفت و آمریکا و غرب نیز همچنان به تخاصم خود علیه ایران ادامه خواهند داد و این قصه هیچگاه به سرانجام نخواهد رسید.
منبع: فرارو
نظر شما