نکته‌هایی درباره اردشیر زاهدی که شاید نمی‌دانستید!+ عکس

به گزارش 9 صبح؛ اردشیر زاهدی در ۲۴ مهر ۱۳۰۷ در تهران به دنیا آمد. پدر وی، سپهبد فضل‌الله زاهدی از نظامیان بلندپایه در سلطنت پهلوی بود.

اردشیر زاهدی، دیپلم خود را از یک مدرسه آمریکایی در بیروت، لبنان گرفت و برای ادامه تحصیل به دانشگاه ایالتی یوتا در آمریکا رفت تا درس مهندسی کشاورزی بخواند.

زاهدی در کتاب خاطراتش می‌گوید اولین دیدارش با محمدرضا پهلوی، شاه ایران را همزمان با اولین بازدید شاه از آمریکا در سال ۱۳۲۸ بوده‌ است. در آنجا اردشیر زاهدی به عنوان نمایندهٔ محصلین ایرانی ایالت یوتا به دیدار شاه ایران می‌رود.

زاهدی در سال‌های پیش از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ به ایران بازگشت. در آن زمان آمریکایی‌ها در پروژه‌های گوناگونی در ایران، از جمله حوزه کشاورزی فعالیت داشتند. یکی از این پروژه‌ها به نام «برنامه اصل ۴» که برای بهبود کشاورزی در ایران بود و ۱۳۸ آمریکایی در آن مشغول به فعالیت بودند.

یرواند آبراهامیان،تاریخ‌نگار ایرانی ارمنی‌تبار، در کتاب «کودتا» می‌نویسد: «اردشیر زاهدی فرزند سرلشکر زاهدی در پروژه اصل ۴ کار می‌کرد و پیام‌های آمریکایی‌ها را به پدرش که مخفی شده بود، می‌رساند.»

در کودتای ۲۵ مرداد ۱۳۳۲، سپهبد فضل‌الله زاهدی، پدر اردشیر زاهدی، از عوامل اصلی آن کودتا بود که در ابتدا شکست می‌خورد و سه روز مخفی می‌شود و پس از پیروزی کودتای ۲۸ مرداد، نخست‌وزیر ایران می‌شود.

در نخستین سفر محمدرضا پهلوی پس از کودتای ۲۸ مرداد به آمریکا، اردشیر زاهدی به عنوان آجودان کشوری همراه شاه به این سفر می‌رود. به‌این ترتیب، وی خیلی زود به حلقه نزدیکان دربار شاه وارد می‌شود.

اردشیر زاهدی سپس در سال ۱۳۳۶ با شهناز پهلوی، دختر بزرگ شاه که از همسر اولش فوزیه بود، ازدواج می‌کند. آن‌ها دختری به نام «مهناز» به دنیا آوردند. اما هفت سال بعد، به خواست شهناز پهلوی از هم جدا شدند. در اسناد ساواک، دلیل این جدایی، عیاشی اردشیر زاهدی خوانده شده‌است.

شهناز پهلوی پس از آن به رغم مخالفت محمدرضا شاه، با خسرو جهانبانی، که یک نقاش و هنرمند و فرزند امان‌الله جهانبانی و برادر نادر جهانبانی بود، ازدواج کرد و صاحب دو فرزند از او شد. شهناز پس از وقوع انقلاب در ایران به خارج از کشور مهاجرت کرد و اکنون با 81 سال سن ساکن سوئیس است. او به دلیل این‌که مادرش یک شاهزاده مصری محسوب می‌شد علاوه بر تابعیت سوئیس، از تابعیت مصری هم برخوردار است.

اردشیر زاهدی هم پس از جدایی از شهناز پهلوی، سال‌ها با الیزابت تیلور، هنرپیشه انگلیسی- آمریکایی و برنده دو جایزه اسکار، در ارتباط بود.

اردشیر زاهدی دو سال بعد از ازدواج با دختر شاه، به آمریکا برگشت تا این بار در سمت سفیر ایران در آن کشور انجام وظیفه کند. دوران کار در آمریکا از اسفندماه سال ۱۳۳۸ شروع شد و در اسفند سال ۱۳۴۰ هم به پایان رسید.

اختلافات اردشیر زاهدی با علی امینی نخست‌وزیر بود که سرانجام باعث شد زاهدی از مقام سفیر ایران در آمریکا استعفا دهد. زاهدی پس از آن به لندن، انگلستان رفت و سفیر ایران در آنجا شد. مقامی که از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۵ در اختیار وی بود.

زاهدی در ۲۲ دی ۱۳۴۵ به‌جای غلام عباس آرام در کابینه امیرعباس هویدا، به سمت وزیر خارجه ایران رسید. او پنج سال در این سمت باقی ماند. سپس در اوایل دههٔ ۵۰ خورشیدی بار دیگر به عنوان سفیر ایران در ایالت متحده انتخاب شد و تا هنگام انقلاب ۵۷ در آن مقام باقی ماند و آخرین سفیر ایران در ایالات متحده لقب گرفت.

اردشیر زاهدی تنها مقام رسمی حکومت پهلوی بود که در زمان بیماری محمدرضا پهلوی در تبعید با او بود و برای اقامت شاه ایران در ایالات متحده تلاش بسیاری کرد. او پس از بازنشستگی در شهر لوزان، سوییس زندگی کرد.

از او کتاب خاطراتی برجای مانده که جلد اول آن از سوی انتشارات کتابسرا منتشر شد و جلد دوم آن تاکنون موفق به دریافت مجوز انتشار نشده است.

اردشیر زاهدی چند سال پیش در گفت‌وگو با شبکه پارس از برنامه هسته‌ای ایران دفاع کرد. وی با انتقاد از ایرانیان خارج‌نشین گفت: «بزرگترین گرفتاری که برای مملکت ما هست و خارجی‌ها استفاده می‌کنند و می‌خواهند میان من و شما را به هم بریزند و از آب گل آلود ماهی بگیرند حق اتم است».

او با اشاره به امضاء ان‌پی‌تی و تعهدنامه‌های بین‌المللی توسط ایران، به تسلیحات اتمی در دست سایر کشورهای منطقه خاورمیانه پرداخت و خطاب به مجری گفت: «اسرائیل چهل سال است این را دارد و کسی حرفی نمی‌زند. هندوستان و پاکستان این دو امضاء نکردند. این حق و حقانیت ایران است و باید به شما بگویم گول نخورید و باید به شما بگویم این اختلافات نباید آنچه را که مربوط به ملت و خواهران و برادران ما است از بین ببرد این مال تاریخ و آینده کشور است. گول نخورید که کاری بکنید که آیندگان به ما فحش بدهند.»

زاهدی همچنین پس از شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی توسط آمریکا در مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی بیان کرده‌ است: «قاسم سلیمانی سرباز وطن‌پرستی بود که شرافتمند و بچهٔ ایران بود.» و در ادامه او را در ردهٔ چهره‌های برتر سیاسی و نظامی جهان مانند ژنرال دوگل، مونتگمری، رومل و آیزنهاور توصیف کرد.

اردشیر زاهدی در ۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی فارسی، با بیان اینکه آتیه ایران متعلق به جوانان ایران است گفت: «ما -نظام پهلوی- چندین میلیارد پول دادیم که هنوز پیش‌شان است که از آنها -آمریکا- طیاره بخریم، کوفت بخریم، زهر مار، … اینا -جمهوری اسلامی- خودشان دارند (پهپاد) درست می‌کنند، زیردریایی درست می‌کنند، هواپیما درست می‌کنند من به این‌ها افتخار می‌کنم. خلیج فارس را نگهداری می‌کنند، حالا این آقا وزیر امورخارجه آمریکا به خلیج فارس می‌گوید خلیج عربی، غلط کرده…»

اردشیر زاهدی در این گفت‌وگو که در مخالفت با تحریم‌ها سخن می‌گفت، بیان داشت نظام جمهوری اسلامی برخلاف نظام پهلوی که وارد کننده هواپیما بود، قادر به ساخت هواپیماست.

آخرین سفیر ایران در ایالات متحده پنج‌شنبه شب گذشته در سن ۹۳ سالگی در مونترو سوئیس درگذشت.