نقشه بایدن برای تشکیل پدافند هوایی مشترک علیه ایران

به گزارش 9 صبح در شرایطی جو بایدن از روز گذشته راهی خاورمیانه شده که تشکیل یک ائتلاف دفاعی هوایی با هدف رویارویی با ایران به عنوان یکی از مهمترین اهداف این سفر نام برده شده است. پالیتیکو با انتشار یادداشتی با عنوان «بایدن خواهان یک «ائتلاف» دفاع هوایی در خاورمیانه است؛ اما طول می کشد» ضمن بررسی جوانب چنین ایده ای، استدلال کرده که به دلایل مختلف تشکیل چنین ائتلافی نیاز به سال های درازی دارد.

ائتلافی برای سال ها بعد

دولت بایدن از کشورهای عربی می‌خواهد تا برای مقابله با ایران، با اسرائیل متحد شوند، اما ادامه بی‌اعتمادی و تفاوت‌های تکنولوژیکی به این معناست که تشکیل هر نوع اتحادی ممکن است سال‌ها به دراز بیانجامد.

به اعتقاد مقامات و کارشناسان آمریکایی، هدف واقعی‌تر اینست که اسرائیل اطلاعات خود را با کشورهای عربی به اشتراک بگذارد، جلسات مشترک برگزار کنند و شاید حتی سلاح‌های سازگار بیشتری خریداری کند. آنها معتقدند که این برنامه ها دست یافتنی تر از تشکیل یک سپر دفاعی منطقه ای است که تیراندازها و پرتابگرها را با رادارها، ماهواره ها و سایر حسگرها مرتبط می کند.

به گفته تام کاراکو، مدیر پروژه دفاع موشکی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی: «بسیار دشوار است که حسگرها و افکتورهای ارتش و نیروی دریایی ایالات متحده را در یک سیستم فرماندهی و کنترل مشترک قرار دهیم، آن هم وقتی که آنها را از کشورهای مختلف با زبان های گوناگون بیاورید، مسئله چالش برانگیزتر می شود».

همگرایی فزاینده

با این حال، انتظار می رود بایدن در دیدار با مقامات اسرائیل و عربستان سعودی درباره این تلاش ها صحبت کند. جان کربی، سخنگوی پنتاگون هفته گذشته پیش از سفر بایدن به خبرنگاران گفت که ایالات متحده در حال مذاکره با کشورهای منطقه در مورد «یک پدافند هوایی مشترک» در مواجهه با آن چیزی است که تهدید فزاینده ایران خوانده است. کربی گفته «همگرایی فزاینده ای بین کشورهای منطقه وجود دارد که نگران برنامه موشکی و فعالیت های منطقه ای ایران هستند». وی افزود: «مقامات در حال بررسی این ایده هستند که بتوانند به نوعی همه پدافندهای هوایی را با هم ادغام کنند تا واقعاً پوشش مؤثرتری برای مقابله با تهدید فزاینده [ادعایی] ایران وجود داشته باشد».

چشم انداز همکاری اسرائیل و کشورهای عربی در زمینه دفاع هوایی در حال حاضر محتمل تر از زمانی است که بایدن در مقام معاون رئیس جمهور در سال 2016 از اسرائیل بازدید کرد. در آن زمان، تل آویو تنها با مصر و اردن روابط داشت. اما اقدامات در سالهای اخیر چشم انداز دیپلماتیک منطقه به شدت تغییر کرده است.

ادغام خطرناک

با کاهش یکی دیگر از موانع لجستیکی احتمالی، فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) رسماً از سپتامبر سال گذشت اسرائیل را تحت پوشش خود قرار داد -در حالی که تا پیش از آن، اسرائیل تحت پوشش فرماندهی اروپای آمریکا بود.

مقامات اسرائیلی به نوبه خود گفته اند که همکاری در زمینه پدافند هوایی برای مقابله با ایران، با کمک پنتاگون در حال انجام است. بنی گانتز، وزیر دفاع ماه گذشته گفت: «در طول یک سال گذشته، من همراه با شرکای خود در پنتاگون و در دولت ایالات متحده، برنامه گسترده‌ای را رهبری می‌کردم که همکاری بین اسرائیل و کشورهای منطقه را تقویت خواهد کرد.»

کشورهای حوزه خلیج فارس هنوز این طرح را نپذیرفته اند. اما یک مقام ارشد اسرائیلی گفته که هدف از طرح موسوم به دفاع هوایی خاورمیانه «ساختن نوعی بنا است که بازیگران منطقه را ادغام کند». او که نخواست نامش فاش شود، گفت: «این که آیا می خواهید از کلمه "ائتلاف" استفاده کنید یا نه، به شما بستگی دارد، اما این یک ایده است».

بزرگترین مانع در برابر تشکیل ائتلاف

مقام های آمریکایی پیشتر نیز در اواخر دولت جرج دبلیو بوش تلاش کرده بودند حتی بدون اسرائیل سامانه های دفاع هوایی کشورهای عربی را ادغام کنند اما به دلیل بی اعتمادی کشورهای عربی که تمایلی به در اختیار گذاشتن اطلاعات نداشتند این هدف محقق شکست خورد.

مارک کیمیت، یکی از مقامات ارشد سابق پنتاگون در دولت بوش گفت: «مطمئناً فکر می‌کنم که تحقق این طرح نسبت به 15 سال پیش محتمل‌تر و واقع‌بینانه‌تر است، اما همچنان فکر می‌کنم که شما هنوز هم با مانع عدم تمایل به اشتراک‌گذاری اطلاعات مواجه هستید. ما 15 سال پیش همین چالش‌ها را داشتیم... وقتی اسرائیل را به این ترکیب وارد می‌کنید، چالش‌های دیگری هم خواهید داشت.»

به گفته کارشناسان، بزرگترین مانع در برابر تشکیل چنین ائتلافی، عدم تمایل کشورهای منطقه به اشتراک گذاری اطلاعات است. دیوید دز روچز، استادیار دانشگاه دفاع ملی در واشنگتن دی سی، گفت که کشورها ممکن است تمایل بیشتری به ارائه اطلاعات در مورد تهدیدات به یک «ستون فقرات دیجیتال» ارائه شده توسط ایالات متحده داشته باشند، اما بعید است که آنها داده های تهدید را در زمان واقعی ارائه دهند. به گفته او :«آیا اسرائیلی ها می خواهند سیستم های دفاعی خود را در اطراف سایت هسته ای دامونا به اشتراک بگذارند؟ هیچ کس نمی خواهد آسیب پذیر نشان دهد. این که اسرائیل مایل به مشارکت در توافقنامه ای مانند این است از جهات مختلف قابل توجه است، اما به نظر من ما به مدل ناتو که در آن یک ستاد چند ملیتی تهدید را در اولویت قرار می دهد، نزدیک نیستیم».

منطقه آماده نیست

به گفته کلارک کوپر، دستیار سابق وزیر امور خارجه در امور سیاسی ونظامی و کارشناس کنونی شورای آتلانتیک: «منطقه امروز آمادگی ایجاد سیستم دفاع هوایی و موشکی یکپارچه را ندارد. اما شرایط برای تحقق آن با هماهنگی و رهبری ایالات متحده وجود دارد».

مشکلات فنی-جغرافیایی

جدای از چالش های دیپلماتیک، موانع جغرافیایی و فنی نیز وجود دارد. اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی همگی از دفاع هوایی پیشرفته برخوردارند. اسرائیل از جمله موشک های بومی گنبد آهنین و دیویدز اسلینگ استفاده می کند، در حالی که کشورهای عربی سامانه دفاعی منطقه‌ای تاد را خریداری کرده‌اند. در سال های اخیر، ایالات متحده همچنین سامانه های موشکی پاتریوت را در سراسر عربستان سعودی مستقر کرده است.

به گفته کاراکو، حسگرهای بیشتری در مکان های استراتژیک، به عنوان مثال در قطر، برای پوشش موثرتر مورد نیاز است. او خاطرنشان کرد: «شما به تعداد زیادی حسگر توزیع شده نیاز دارید. رادارهای کافی در اسرائیل وجود ندارد که به طور کامل منطقه را پوشش دهد».

اما یک مشکل دیگر این است که عربستان و امارات از سیستم های چینی و روسی استفاده می کنند که نمی توانند با تجهیزات غربی ادغام شوند. موضوع دیگر این است که در حالی که پاتریوت و تاد در برابر موشک های بالستیک موثر هستند، در مقابله با موشک های کروز و پهپادها، توان کمتری دارند

اتحادی سست

کارولین رز، تحلیلگر مؤسسه نیو لاین، گفت که ایده یک اتحاد سست دفاع موشکی به تنهایی نشان دهنده تغییر به سمت عادی سازی بین دشمنان سابق است که حول یک موضع جنگ طلبانه تر در قبال ایران متحد می شوند. با این حال او معتقدست که: «مشکل این است که دستیابی به یک سیستم دفاع هوایی کاملاً یکپارچه بین کشورها، هم در خلیج فارس و هم در منطقه به طور کلی، مدتی طول می کشد».

او گفت: «مسائلی که مانع از تلاش‌ها برای ایجاد یک سیستم می‌شود، مانند عدم اعتماد به اشتراک‌گذاری اطلاعات و ارتباطات سیستمی، هنوز وجود دارد، به‌ویژه زمانی که کشورهای جدید - که بسیاری از آنها به عنوان دشمنان سابق خدمت کرده‌اند - به دامن ائتلاف وارد می‌شوند.»

منبع:اقتصادنیوز