تغییر جهان‌بینی کودکان ایرانی در سایه بلعیده شدن بازار کتاب توسط ترجمه‌ها
آمارهای بازار کتاب کودک و نوجوان حکایت از رشد روزافزودن تجدید چاپی‌ها دارد، تجدید چاپی‌هایی که ترجمه‌های پرفروش بازار کتاب هستند.
به گزارش 9صبح، سه دهه از دوران طلایی ادبیات کودک و نوجوان می‌گذرد؛ دورانی که با خون دل خوردن‌های نویسندگان و شاعرانی پا گرفت و تصور می‌شد که این جریان، تکیه‌گاه و عقبه محکمی برای ادبیات این حوزه خواهد شد، اما حالا نشر کودک و نوجوان دوران کم‌مایگی را سپری می‌کند. قفسه‌های کتاب‌های ترجمه‌شده از کشورهای مختلف، با نام و بی‌نام، هر روز در کتابفروشی‌ها فربه‌تر می‌شود و سهم نویسندگان ایرانی از کتاب‌های کودک و نوجوان هر روز آب می‌رود.
از سوی دیگر با اقبال مخاطب به این کتاب‌ها، روند تجدید چاپ آثار ترجمه‌ای هر روز بیشتر می‌شود تا جاییکه طبق آمار شمار تجدید چاپی‌ها در حوزه کودک و نوجوان به بیش از دو برابر چاپ اول می‌رسد و این یعنی سهم تألیف و نویسندگان ایرانی از این بازار هر روز کم و کمتر می‌شود.
بر اساس آمارهای نشر نیمه نخست سال سال جاری، هفت هزار و 708 عنوان کتاب کودک و نوجوان در نیمه نخست سال جاری منتشر شده است که چهار هزار و 542 عنوان آن تالیفی و 3 هزار و 166 عنوان آن ترجمه بوده است.
هم‌چنین 3 هزار و 262 عنوان کتاب چاپ اول و چهار هزار و 446 عنوان تجدید چاپ منتشر شده است. همان‌طور که گفته شد، حجم قابل توجهی از تجدید چاپی‌ها همان ترجمه‌های پرفروش بازار هستند، ترجمه‌هایی که حالا دیگر جای قصه‌ها و مثل‌ها و قهرمان‌های شاهنامه را در میان نوجوانان پرکرده‌اند.
اما چرا بازار نشر کودک و نوجوان در ایران از دوره طلایی خود تا به این حد فاصله گرفته است که آثار ترجمه‌ای نازل و دست چندم غربی به آثار پرفروش آن تبدیل شده است؟ اشباع بازار از کتاب‌های زرد و کم‌مایه چه آینده‌ای برای نسل بعد رقم خواهد زد؟
عبدالعظیم فریدون، مدیر انتشارات محراب قلم، در زمینه رشد تجدید چاپی‌ها و بازار داغ ترجمه به تسنیم می‌گوید: دولت گذشته نگاهی که دولت‌های قبلی به نشر کودک داشتند، را نداشت. هر چه ما تلاش کردیم، تعامل کنیم تا اهمیت این کار را بدانند، به دلیل بی‌تجربگی و نداشتن کارشناس‌های مبرهن توجه کافی به نشر کودک نکردند. این عدم توجه موجب شد تا ترجمه بر تألیف غلبه پیدا کند، چرا که اقتصاد نشر باید بچرخد. ناشران نیز به دنبال کارهایی رفتند که تولیدات آن‌ها سهل‌‌تر است، این موجب افت کیفیت کتاب کودک شد.
تولید محتوای تازه کاهش یافته است
وی ادامه می‌دهد: این بی‌تفاوتی موجب شد که هم کتاب کودک تولیداتش بسیار افت کند و هم ترجمه بر تألیف غلبه کند.عمده ناشران کودک بر تجدیدچاپی‌ها سرمایه‌گذاری بیشتری کرده‌اند، زیرا هزینه‌هایشان کاهش پیدا می‌کند. اما در ادامه ما با تولید محتوای کمتری روبرو خواهیم شد.
وی می‌گوید: با توجه به قیمت‌های فعلی طبیعتاً روند انتشار تجدید چاپی‌ها افزایش بیشتری پیدا می‌کند. ناشران کتاب کودک و نوجوان یا افزایش قیمت می‌دهند تا هزینه‌ها به صرفه باشد یا به سمت رمان‌های ترجمه رفتند که هزینه‌های کمتری نسبت به تألیف دارد.
افزایش هزینه‌های تولید بازار تالیف را از رونق انداخت
بنا به گفته فریدون؛ افزایش هزینه‌های تولید در صنعت نشر منجر به این خواهد شد که بازار کتاب‌های تألیفی از رونق بیفتد و تولید محتوای جدید کمتر صورت گیرد. از دیگر سو، بازار ترجمه‌ای‌ها پررونق‌تر از گذشته شده است.
رشد روز افزون تجدید چاپی‌ها در بازار نشر کودک و نوجوان و بر هم خوردن تعادل در بازار عمده دلسوزان این عرصه و ناشران را نگران و دغدغه‌مند کرده است، علیرضا سبحانی نسب مدیر انتشارات جمال معتقد است که بازار کودک و نوجوان شاهد توزیع گسترده آثار ترجمه شده‌ای است که با فرهنگ و ارزش‌های جامعه در تضاد است.
منبع:تسنیم
نظر شما