«بازگشت» را باور کنیم؟ / این‌جا کسی فوتبال را با تماشاگرانش نمی‌خواهد!
با تشکیل ستاد حضور تماشاگران در لیگ، امیدها به بازگشت هواداران به ورزشگاه‌ها قوت گرفته است.
به گزارش 9 صبح، لیگ برتر در 3 سال اخیر چالش‌های گوناگونی پیرامون حضور هواداران داشته و اکنون، خبری تازه در این خصوص منتشر شده است. «و حالا اسامی بازیکنان تیم فوتبال پرسپولیس؛ شماره یک: علیرضا...بیرانوند». گوینده ورزشگاه، حالا مدت‌هاست تماشاگری را همراه خود نمی‌بیند. او مجبور است در سکوت مطلق ورزشگاه، پس از بازیکن، بدون انتظار برای شنیدن پاسخ، نام خانوادگی او را هم بگوید. شاید او، بیش از همه، دلتنگ حضور هواداران روی سکوهای ورزشگاه‌ها در ایران باشد! در هیاهوی برگزاری مسابقات هفته شانزدهم لیگ برتر بود که خبر رسید مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، بعد از مکاتبه با وزارت کشور، حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها را بلا مانع اعلام کرده و در نامه‌ای به سازمان لیگ، خواستار فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای بازگشت تماشاگران به ورزشگاه‌ها شده است. پس از این نامه‌نگاری‌ها بود که «ستاد حضور تماشاگران در لیگ» عصر روز یکشنبه به ریاست منصور قنبرزاده، نایب‌رئیس دوم فدراسیون فوتبال، برگزار و مقرر شد باشگاه‌های میزبان با ارائه درخواست رسمی از سازمان لیگ و هماهنگی با نهادهای ذی‌ربط، شرایط برگزاری مسابقات هفته هفدهم لیگ برتر با حضور تماشاگران را فراهم کنند. رابطه لیگ برتر ایران و تماشاگران، از اسفند 98 تا امروز به دلایل مختلف، فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرده و آزمون‌های مختلف، به همراه وعده‌های بزرگ و کوچک، برای ترمیم این رابطه به اجرا درآمده است. لیگ برتر، چگونه چنین فاصله‌ای با هوادارانش پیدا کرد؟ این، داستان 3 سال سکوت، هیجان، عذاب، تاریخ‌سازی و تبعید است!
نقش‌جهان؛ ساخته شدن تصویری از آینده
قصه دوری تماشاگران از فوتبال ایران، مثل همه نقاط جهان آغاز شد اما مثل هیچ نقطه دیگری ادامه پیدا نکرد. در حالی که دلتنگی فوتبال برای تماشاگرانش پس از بحران همه‌گیری کرونا کاملا پایان یافت، تماشاگران ایرانی هنوز هم با حسرت به خاطرات پیش از کرونا نگاه می‌کنند؛ کووید-19، آغاز داستان دوری تماشاگران بود، اما پایان این ویروس هم نتوانست پایان این داستان را بنویسد. پرسپولیس و استقلال، بعد از دربی جذاب 18 بهمن 98 و تساوی 2-2، بار سفر بستند تا به همراه سپاهان و شهر خودرو، طی 7 روز، 2 بازی خود در لیگ قهرمانان آسیا را در خانه رقبا برگزار کنند. 5 بازی لیگ برتر ایران در هفته بیستم، روز 25 بهمن برگزار و 3 بازی نمایندگان آسیایی، به روز 4 اسفند موکول شد؛ 3 بازی، چون سپاهان و پرسپولیس قرار بود حساس‌ترین بازی فصل را در اصفهان و در مقابل یکدیگر برگزار کنند. سپاهان با 36 امتیاز، در 5 امتیازی پرسپولیس صدرنشین قرار داشت و برد در این مصاف خانگی، می‌توانست کورس قهرمانی را در یک‌سوم پایانی فصل، داغ‌تر از قبل کند اما یک خبر، فوتبال و جامعه ایران را در بهت فرو برد.
پس از انتشار خبر رسمی ورود کرونا به کشور در روز 30 بهمن، ایران در روز 3 اسفند وارد وضعیت زرد شیوع بیماری شد. در فاصله حدود 26 ساعت تا شروع مسابقه (16:15) کلیه بازی‌های باقی‌مانده هفته بدون تماشاگر اعلام و چند ساعت بعد، تمام رویدادهای ورزشی کشوری به مدت 10 روز لغو شد. با این حال، فشردگی برنامه بازی‌ها کاری کرد سازمان لیگ فوتبال ایران بر برگزاری 3 بازی یکشنبه اصرار ورزیده و در نهایت، بعد از توافق وزارت ورزش و بهداشت، مجوز برگزاری بدون تماشاگر این مسابقات را دریافت کند.
بدون تماشاگر شدن بازی اما قرار بود به چالشی جدی برای متولیان فوتبال ایران تبدیل شود. هواداران سپاهان میزبان با تجمع در مقابل هتل محل اقامت بازیکنان، از خروج کاروان تیم به سمت ورزشگاه جلوگیری کرده و خواهان عدم حضور تیمشان در بازی تحت چنین شرایطی بودند. تیم بالاخره به سمت ورزشگاه رفت، اما آن‌قدر با تاخیر که ساعت، از زمان اولیه برگزاری بازی گذشت و طلایی‌ها، وارد فرصت 30 دقیقه‌ای نهایی برای حضور در زمین مسابقه شدند. اگرچه به ورزشگاه رسیده بودند، اما انگار آن‌ها خواهان اجابت خواسته هواداران‌شان بودند و از رختکن خارج نمی‌شدند. با رسیدن به ساعت 16:45، 11 بازیکن پرسپولیس بدون حضور رقیب، آداب ابتدای بازی را به جا آورده و بلافاصله زمین را ترک کردند. سپاهان و هوادارانش، پر شدن ورزشگاه در این بازی حساس را حق خود می‌دانستند اما «نقش جهان» تنها سرآغاز داستانی بزرگ‌تر بود.
4 و 5 روز بعد، بازی‌های هفته بیست‌ویکم لیگ برتر بدون حضور تماشاگر برگزار شد و تنها ساعاتی بعد از تساوی 1-1 سپاهان در دربی اصفهان، حکم کمیته انضباطی مبنی بر شکست 3 بر صفر این تیم به دلیل عدم حضور در زمین اعلام شد. بازی‌های لیگ برتر به تعطیلات نوروزی – کرونایی رفت و تا 117 روز دیگر بازنگشت.
بازی جنجالی فولاد و استقلال در روز 4 تیر 99، بازی معوقه هفته هفدهم که با باخت 2-1 استقلال 9 نفره به پایان رسید، شروع بخش پایانی نوزدهمین دوره لیگ برتر بود. این بازی، به همراه 72 بازی پایانی لیگ برتر بدون تماشاگر برگزار شدند تا فصل 1398-99 لیگ برتر، 363 روز پس از آغاز و بدون حضور تماشاگران در ۸۴ بازی خاتمه یابد.
صفر مطلق در لیگ بیستم
برخلاف سایر لیگ‌های جهان، که برای به هم نخوردن بیش از پیش تقویم مسابقات تاریخ شروع فصل جدید را تا حد امکان به زمان پایان فصل چسباندند، لیگ برتر با وقفه‌ای معمول به استقبال فصل جدیدش رفت. دوره بیستم لیگ برتر، 78 روز پس از پایان فصل قبل آغاز شد؛ در روز 16 آبان 99 و در بحبوحه موج سوم کرونا، که به وضع محدودیت‌هایی بی‌سابقه، از جمله در تردد بین شهری، منجر شده بود. در این شرایط، پرونده بازگشت تماشاگران به ورزشگاه‌ها قبل از گشایش بسته شده بود. تمام 30 هفته و تک‌تک 240 بازی این فصل، پشت درهای بسته و بدون حضور هواداران برگزار شد. بازیکنانی که به ابراز احساسات در مقابل تماشاگران عادت کرده بودند، حالا باید این خوشحالی را غیرمستقیم با آن‌ها در میان می‌گذاشتند؛ به همین دلیل بود که حرکت گروهی به سمت کنار زمین و ژست گرفتن در مقابل دوربین عکاسان، به زودی به رایج‌ترین شادی پس از گل فوتبال ایران تبدیل می‌شد!
فصل با موج چهارم شیوع کرونا در بهار 1400 ادامه یافت و در چنین شرایطی، بازگشت هواداران نمی‌توانست گزینه‌ای منطقی باشد. اما مشاهده اتفاقاتی که در فوتبال اروپا رخ می‌داد، حسرت فوتبال‌دوستان ایرانی را تازه می‌کرد. بازگشت آهسته هواداران در هفته‌های پایانی لیگ‌ها و برگزاری فینال لیگ قهرمانان در پورتو با حضور تماشاگر، زمینه را برای برگزاری یورو 2020 در شرایطی نزدیک به حالت ایده‌آل فراهم کرد؛ بازی‌های هفته بیست‌وچهارم لیگ برتر، به فاصله کمتر از 48 ساعت از بازی پرتغال و فرانسه در بوداپست برگزار می‌شد؛ ورزشگاهی که برای سومین میزبانی متوالی، درهای خود را به روی بیش از 55 هزار هوادار گشوده بود. هفته بیست‌وششم لیگ برتر، یک روز قبل از میزبانی 65 هزار نفری ومبلی از نیمه نهایی انگلیس و دانمارک به پایان رسید و 5 بازی هفته بیست‌وهفتم، یک روز قبل از فینال 67 هزار نفری یورو در همان ومبلی برگزار شد. فوتبال ایران برای سال‌های طولانی سعی داشت در ازای تمام پسرفت‌های فنی و تکنیکی، هواداران را برگ برنده خود در مقایسه با سایر نقاط دنیا معرفی کند اما انگار در همین یک زمینه هم، فاصله دائما در حال افزایش بود.
از فیفا اصرار، از ایران انکار!
دوره بیست‌ویکم لیگ برتر در حالی از 27 مهر آغاز می‌شد که کشور، موج پنجم شیوع کرونا و سویه دلتا را هم پشت سر گذاشته و ظاهرا آماده بازگشت حداقلی تماشاگران بود. اما این اتفاق، در هیچ یک از 4 هفته نخست رخ نداد. هر 32 بازی اول فصل 01-1400 لیگ برتر هم بدون حضور تماشاگر برگزار شد. در همین روزها بود که گزارش‌هایی مبنی بر اخطار فیفا به فدراسیون فوتبال ایران درباره برداشتن ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها منتشر شد. فدراسیون جهانی فوتبال تا 11 اسفند 1400 برای اصلاح اساسنامه به فدراسیون مهلت و هشدار داد در صورت برطرف نشدن مواردی نظیر اصلاح اساسنامه و ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها، فوتبال ایران به طور کامل تعلیق خواهد شد.
انتشار این گزارش، حدفاصل هفته‌های چهارم و پنجم، مسئولان فوتبال ایران را به تکاپو انداخت. بازی استقلال و نساجی در هفته پنجم لیگ برتر با حضور 5 هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادی برگزار شد تا استقلال، 651 روز پس از همان دربی روز 18 بهمن و تساوی 2-2 مقابل پرسپولیس، پذیرای تماشاگرانش باشد. 5 روز بعد، پرسپولیس هم توانست در مقابل دیدگان 7 هزار نفر صنعت نفت آبادان را با یک گل شکست دهد. این بازگشت لازم بود اما از نگاه بسیاری، از جمله فیفا، کافی به نظر نمی‌رسید.
موضع فیفا در مورد حضور زنان در ورزشگاه‌ها شفاف بود و فدراسیون جهانی، علنا از ایران خواسته بود بازی 7 بهمن برابر عراق در مقدماتی جام جهانی 2022، با حضور غیرگزینشی زنان برگزار شود. پس از بازی‌های استقلال و پرسپولیس، لیگ برتر دوباره به روزهای بدون تماشاگر بازگشت تا ایزد سیف‌الله‌پور، مدیرعامل نساجی در یک برنامه تلویزیونی ادعا کند فشار فیفا برای ورود زنان، موجب برگزاری بدون تماشاگر بازی‌ها شده است.
تا از راه رسیدن ماه بهمن و دو بازی حساس تیم ملی ایران برابر عراق و امارات در مقدماتی جام جهانی، تک‌تک مسابقات لیگ برتر بدون تماشاگر برگزار شدند. حالا دیگر همه می‌دانستند ممنوعیت ورود هواداران، دلیلی جز کرونا دارد؛ هرچند، فوتبال ایران قرار بود کرونا را به دستاویزی خنده‌دار برای مقابله با فشار فیفا تبدیل کند!
روز 7 بهمن، تیم ملی با حضور حدود 15 هزار تماشاگر مرد و زن عراق را یک بر صفر شکست داد و به جام جهانی صعود کرد. ایران قرار بود 5 روز دیگر در همان ورزشگاه آزادی از امارات میزبانی کند اما به فاصله 72 ساعت پیش از آغاز مسابقه، با تصمیم ستاد ملی کرونا این مسابقه بدون تماشاگر شد. موج ششم کرونا با شیوع سویه اومیکرون، از اواخر دی ماه آغاز شده بود و این حقیقت، نمی‌توانست «افزایش شیوع کرونا» در فاصله روزهای 7 تا 12 بهمن را به توجیهی مناسب برای ممنوعیت ورود تماشاگران تبدیل کند. حالا اسم کرونا، بیشتر از خود ویروس، برای مدیران فوتبال ایران در مبارزه با فیفا کارایی داشت!
در تقویم فشرده لیگ برتر و حد فاصل بازی تیم ملی تا آخرین هفته پیش از فیفادی بعدی، 6 هفته دیگر از لیگ برتر هم بدون حضور تماشاگر برگزار و سرانجام، روز 16 اسفند خبر صدور مجوز برای حضور 30 درصدی تماشاگران در دربی 10 روز بعد منتشر شد. این مجوز، به معنای آن بود که 20 هزار تماشاگر، می‌توانند برای اولین بار بعد از 25 ماه، یک دربی را از نزدیک تماشا کنند. پس از دربی 17 بهمن 98، 5 دربی بدون تماشاگر برگزار شده و تقابل استقلال و پرسپولیس در جام حذفی در دو فصل پیاپی، آمار دربی‌های بدون تماشاگر را از شرایط معمولی بالاتر برده بود.
سالی که نکوست، از بهارش پیداست؟
پس از این بازی، ایران مهیای تعطیلات نوروز می‌شد و فوتبال، خود را برای فیفادی مارس و 2 بازی پایانی و تشریفاتی ایران در مقدماتی جام جهانی 2022 آماده می‌کرد. بعد از بازی در خانه کره، تیم ملی باید آخرین بازی خود در این مرحله را روز 9 فروردین و با میزبانی از لبنان برگزار می‌کرد. انتقال مکان برگزاری بازی به شهر مشهد، با توجه به فضای سیاسی متفاوت این شهر و از سویی، تعهد کتبی فوتبال ایران به حضور زنان در ورزشگاه‌ها، به حواشی گوناگون پیش از آغاز بازی دامن زد.
در حالی که سرپرست اداره کل ورزش و جوانان خراسان رضوی، از عدم حضور زنان به دلیل مهیا نبودن شرایط خبر داده بود، حسن کامرانی‌فر دبیرکل فدراسیون فوتبال گفت با توجه به تاکیدات فیفا، نظر فدراسیون حضور تماشاگران زن است! به جای 30 درصد، 50 درصد از گنجایش ورزشگاه امام رضا (ع) مشهد بلیت‌فروشی شد و در ساعات پایانی، زنان هم توانستند بلیت تهیه کنند اما در فاصله 2 ساعت تا آغاز بازی، از ورود تماشاگران زن که بلیت هم در دست داشتند، ممانعت شد. انتشار تصاویری تند از برخورد با زنان، در مقابل در ورودی ورزشگاه، موجب حملاتی تند علیه کلیه عوامل برگزاری این مسابقه شد.
پس از فیفادی ماه مارس، طبق برنامه قرار بود یک هفته از رقابت‌های لیگ برتر برگزار شود و سپس، لیگ برای برگزاری مراحل پایانی جام حذفی به تعطیلات یک ماهه برود. در هفته بیست‌وچهارم، تراکتور و استقلال در حضور تماشاگران به میدان رفتند و گل‌گهر، یکی از جذاب‌ترین مسابقات فصل را با حضور 3 هزار تماشاگر در مقابل پدیده برگزار کرد.
بازی‌های جام حذفی، نشان داد آشتی با تماشاگران راحت‌تر از آن چیزی بود که مدیران فوتبال ایران تصور می‌کردند. نساجی قائمشهر، 3 بازی نهایی جام را در ورزشگاه ازادی انجام داد و سرانجام، در بازی فینال و در حضور بیش از 40 هزار هوادار، با پیروزی مقابل آلومینیوم اراک به اولین قهرمانی‌اش دست یافت. آزمونی با نمره عالی، که راه را برای حضور مستمر تماشاگران در ادامه فصل هموار می‌کرد. اما، دوری طولانی‌مدت هواداران، بر نحوه بازگشت آن‌ها هم اثرگذار بود.
تا پایان هفته بیست‌وششم، همه 16 تیم لیگ برتری در حداقل یک مسابقه، از تماشاگران‌شان میزبانی کرده بودند، اما همه جنبه‌های این میزبانی‌ها هم شیرین نبود. قرار بود حضور هواداران تنها به 30 درصد ظرفیت ورزشگاه‌ها محدود شود اما بازی ذوب‌آهن و پرسپولیس در همان هفته بیست‌وششم، با حضور تقریبا 80 درصدی هواداران، شرایط را برای عاملان برقراری نظم ورزشگاه فولادشهر سخت کرد. دو هفته بعد، بازی تراکتور و پرسپولیس در تبریز به جنجالی‌ترین بازی فصل تبدیل می‌شد.
قانون حضور 30 درصدی همچنان پابرجا بود اما می‌شد از تصاویر تلویزیونی هم فهمید ورزشگاه یادگار امام تبریز، تقریبا با همه ظرفیت خود از تماشاگران میزبانی کرده. در اوایل نیمه دوم، پرتاب اشیا مانع کرنر زدن پرسپولیسی‌ها شد و درگیری‌ها، به درون زمین و بین بازیکنان دو تیم تسری یافت. بعد از اخراج یک بازیکن از هر تیم، بازی به جریان افتاد اما تداوم التهاب، سید رضا مهدوی را به زدن سوت پایان بازی در دقیقه 70 وادار کرد. پس از 3 سال، بازگشت یک‌باره تماشاگران در همه ظرفیت ورزشگاه، کار عوامل برگزاری بازی را برای برقراری نظم سخت‌تر هم کرده بود.
به دنبال این بازی جنجالی، حضور جسته و گریخته هواداران تا پایان فصل ادامه یافت. در هر هفته، حداقل یک تیم میزبان از حضور هواداران محروم بود و سرانجام، استقلال در بازی تشریفاتی هفته آخر مقابل نفت مسجدسلیمان، در حضور حداکثری هوادارانش جشن قهرمانی را برپا کرد؛ در همان هفته‌ای که 2 بازی، هرگز برگزار نشد و 5 میزبان، درهای ورزشگاه را به روی تماشاگران بستند. در فصلی که فوتبال دنیا، به روال عادی پیش از کرونا برگشته بود، تنها 39 بازی از مجموع 240 بازی فصل لیگ برتر در حضور تماشاگران برگزار شد. آمار، همچنان نگران‌کننده بود و پای فیفا روی گلوی فوتبال ایران برای حضور زنان، آینده را مبهم‌تر جلوه می‌داد.
تابستانی دل‌انگیزتر از بهار؛ به میهمانان جدید خوش‌آمد بگویید!
فصل بیست‌ودوم رقابت‌های لیگ برتر قرار بود از روز 21 مرداد آغاز شود و 10 روز قبل از این تاریخ، اخباری ضد و نقیض از نامه الزام‌آور فیفا برای حضور تماشاگران زن در رقابت‌های لیگ به گوش رسید. در فاصله 48 ساعت تا سوت آغاز فصل جدید لیگ برتر، سازمان لیگ اعلام کرد هفته اول مسابقات به دلیل ایرادهای سامانه بلیت‌فروشی بدون تماشاگر شده تا به این ترتیب، بازی حساس و تماشایی استقلال و سپاهان در سکوت مطلق ورزشگاه آزادی برگزار شود. همان زمان می‌شد حدس زد نقص سامانه، تنها بهانه‌ای برای زمان خریدن است و سهیل مهدی، مسئول کمیته برگزاری مسابقات سازمان لیگ، قبل از آغاز هفته دوم تلویحا نامه الزام‌آور فیفا را تایید کرد و گفت: «فیفا انتظار ندارد همه استادیوم‌ها از امروز پذیرای ورود زنان باشند چرا که همه ورزشگاه‌ها شرایط مهمان‌پذیری از بانوان را ندارند اما می‌شود از همین استادیوم آزادی شروع کرد و باید این کار انجام شود».
در هفته دوم، 2 مسابقه با حضور تماشاگران برگزار شد؛ سپاهان در نقش‌جهان با هوادارانش از نساجی میزبانی کرد و پرسپولیس در حضور حدود 30 هزار تماشاگر ورزشگاه آزادی، پذیرای فولاد بود. تلویزیون ایران که در سال‌های گذشته، هنگام شعارهای ناشایست به قطع یا کم‌کردن صدای ورزشگاه اقدام می‌کرد، این‌بار بدون سانسور بیشتر الفاظ رکیک را پخش کرد تا این تلقی ایجاد شود که جو ورزشگاه‌ها، هنوز آماده حضور هواداران زن نیست. با این حال، وزیر کشور در روز 29 مرداد تاکید کرد مشکلی برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها وجود ندارد و سرانجام، یک روز بعد اعلام شد بازی روز 3 شهریور استقلال و مس، با حضور تماشاگران زن در ورزشگاه آزادی برگزار خواهد شد.عکس‌های حضور زنان در آزادی، رکورد بازدید و پسندیده شدن در فضای مجازی را برای هر رسانه‌ای جابه‌جا می‌کرد. به هر حال، این اولین حضور آن‌ها در یک مسابقه لیگ فوتبال پس از انقلاب اسلامی بود. 6 روز بعد، پای دختران پرسپولیسی هم به ورزشگاه باز شد و این حضور، فضای فوتبال ایران را دگرگون کرد. بازیکنانی که در روزهای کرونا، هیچ پناهی به جز لنز عکاسان نداشتند، حالا می‌توانستند شادی خود را با تماشاگران تازه‌وارد قسمت کرده و به آن‌ها خوش‌آمد بگویند.6 هفته از رقابت‌های لیگ برتر، با همین روند دنبال شد؛ حالا تماشاگران در همه ورزشگاه‌ها حضور داشتند و ورزشگاه آزادی، در حال هموار کردن مسیری برای حضور سراسری زنان در ورزشگاه‌ها بود. در طول این هفته‌ها، نسبت به نحوه استقرار زنان در ورزشگاه و حتی، تعیین مسیرهای جداگانه برای تردد، انتقاداتی وجود داشت، اما شاید در آن روزهای ابتدایی و میانی شهریورماه، کسی تصور نمی‌کرد یک روز، دل فوتبالی‌ها برای همین حضور حداقلی و پرحرف و حدیث هم تنگ شود.
لیگ برتر پس از برگزاری بازی‌های هفته ششم در روز 19 شهریور، با رسیدن فیفادی سپتامبر 2022 به تعطیلات می‌رفت و بازی ورزشگاه آزادی در این روز، بازی تیم‌های استقلال و نساجی بود؛ مسابقه‌ای یک‌طرفه که با برتری 3-1 آبی‌ها به پایان رسید. وقفه لیگ، تنها چند روز قبل از التهاب فضای سیاسی کشور رخ می‌داد.
معنی دل کندن، گسستن!
با مرگ تلخ مهسا امینی و فضای خاص کشور، که با حضور تیم ملی در اردوی اتریش همزمان شده بود، فوتبالی‌ها نسبت به فضای ادامه لیگ پس از فیفادی تردید داشتند. لیگ برتر روز 9 مهر، با مسابقات هفته هفتم بازگشت و تمام بازی‌ها، بدون تماشاگر برگزار شد. حالا دیگر همه می‌دانستند، دلیل بدون تماشاگر شدن مسابقات چیست.
طبق برنامه، مسابقات لیگ برتر تا هفته یازدهم پیش‌روی می‌کرد و سپس، در فاصله حدودا 4 هفته‌ای تا جام جهانی تعطیل می‌شد تا تیم ملی با سرمربی جدیدش، کارلوس کی‌روش، فرصت بهتری برای آماده سازی داشته باشد. 5 هفته و 40 بازی بدون تماشاگر، همه آن چیزی بود که فوتبال ایران با پشتوانه‌اش، به استقبال جام جهانی می‌رفت. در فضایی تاریک، بازیکنان دیگر حتی تمایلی به تقسیم شادی خود با لنز عکاسان هم نداشتند و حالا، بازیکنان در خوشحالی نکردن بعد از گلزنی، از هم پیشی می‌گرفتند.به دنبال حذف تیم ملی ایران از مرحله گروهی جام جهانی، تقویم لیگ دچار تغییر نشد تا مسابقات در هفته دوازدهم، یک روز بعد از فینال 2022 از سر گرفته شود. اگرچه نساجی توانسته بود به شکلی محدود، مجوز حضور تماشاگرانش را در ورزشگاه شهید وطنی و برای بازی مقابل صنعت نفت بگیرد، اما همه منتظر تصمیم مدیران درباره سرنوشت دربی پایتخت بودند. مسابقه‌ای که قرار بود سه‌شنبه، 29 آذر، برگزار شود.
استقلال، به عنوان میزبان این بازی، تلاش زیادی برای حضور تماشاگران داشت تا بتواند از درآمدهای روز بازی بهره‌مند شود اما تصمیم شورای تامین استان تهران تغییر نکرد و این بازی هم بدون تماشاگر برگزار شد. جالب آن که حتی بهانه‌هایی، نظیر بازسازی سکوهای ورزشگاه هم برای ممنوعیت حضور تماشاگران به میان آمد و پای آلودگی هوای تهران در روزهای پایانی پاییز هم به این مسئله باز شد؛ آن هم در حالی که تجربه سال‌های قبل نشان می‌دهد آلودگی، اول از همه منجر به لغو بازی می‌شد، نه ممنوعیت حضور تماشاگران!
در شرایطی که در برخی استان‌ها، مجوز حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها برای بازی‌های لیگ یک صادر شده بود، بازی‌های لیگ برتر تا پایان نیم‌فصل، به روند بدون تماشاگر خود ادامه داد. نیم‌فصل دوم اگرچه با حضور اندکی از هواداران در بازی مس رفسنجان مقابل نساجی آغاز شد، اما شاهد برگزاری یک مسابقه بزرگ دیگر بدون حضور تماشاگران بود؛ نبرد سپاهان و اسقتلال در نقش جهان که اتفاقاتش، جای آن‌ها روی سکوها را خالی‌تر از قبل کرد. تکان‌دهنده است، اما بیایید یک‌بار دیگر، بازی‌های بدون تماشاگر لیگ از اسفند 98 تا پایان هفته شانزدهم 02-1401 را با هم بشماریم.۸۴ بازی در فصل 99-1398، 240 بازی در فصل 1400-1399، 201 بازی در فصل 01-1400 و 95 بازی در فصل 02-1401؛ ۶۲۰ بازی از مجموع 693 بازی برگزار شده؛ تنها ۱۰.۵ درصد از بازی‌های لیگ برتر در این بازه زمانی، با حضور تماشاگران برگزار شده و ادامه این روند، که در زمان نگارش این گزارش هیچ دورنمایی برای پایان آن به چشم نمی‌خورد، به مرگ رابطه فوتبال و هوادارش منتهی خواهد شد. آیا در کنار تمام مسائلی که بر فضای کشور سایه انداخته، الزام فیفا بر حضور تماشاگران زن، دلیل دیگری است که مدیران فوتبال ایران را به برگزاری بدون تماشاگر مسابقات راضی کرده است؟
روابط عمومی سازمان لیگ با اعلام مصوبات ستاد حضور تماشاگران، مدیران باشگاه‌ها را مسئول ارائه درخواست و هماهنگی با نهادهای ذی‌ربط و کانون‌های هواداران دانسته و به این ترتیب، توپ را به زمین باشگاه‌ها انداخته است. شاید مهم‌ترین سوال این باشد که آیا مدیران باشگاه‌ها در تمام این مدت، حداقل پس از عبور کشور از بحران کرونا، هیچ تلاشی برای بازگشت تماشاگران‌شان به ورزشگاه‌ها نداشته‌اند که اکنون، سازمان لیگ آن‌ها را دعوت به این کار کند؟ آیا آن‌ها، تعیین زمان مناسب برای این بازگشت را به شکل کامل، به سازمان لیگ و نهادهای «ذی‌ربط» واگذار کرده بودند؟
در تمام این 3 سال، مدیران باشگاه‌ها، ابتکار عملی برای بازگشت تماشاگران به خرج نداده و تصمیم گرفته‌اند همواره تابع دستورات نهادهایی مثل شورای تامین و سازمان لیگ بمانند. در سیستم نه چندان حرفه‌ای فوتبال ایران که باشگاه درآمد چندانی از هوادارش ندارد، باشگاه‌ها هم ترجیح می‌دهند خود را خیلی، درگیر مسائل مربوط به آنان نکنند! به دور از تمام ژست‌های پوپولیستی، ظاهرا هوادار در فوتبال ایران هیچ پناهی به جز خودش ندارد!سوال بعدی که مطرح می‌شود، الزامات تعیین شده توسط فیفاست. آیا حضور زنان تماشاگر، قرار است مثل هفته‌های ابتدایی لیگ بیست‌ودوم تکرار شده و ورزشگاه آزادی، به نقش خود در هموار کردن این مسیر ادامه دهد؟ اگر چنین تمهیدی اندیشیده نشده، سازمان لیگ تا چند هفته توانایی برگزاری مسابقات به مانند هفته‌های پایانی فصل گذشته را خواهد داشت؟ با یادآوری و تذکرات مکرر فیفا، دوباره شاهد بی‌تماشاگر شدن مسابقات خواهیم بود؟لیگ برتر به مسیر خود ادامه می‌دهد و شاید هیچ‌کس به اندازه گوینده ورزشگاه، دلتنگ حضور هواداران نشده باشد؛ او همچنان از روی اسم‌ها می‌خواند و بدون گرفتن پاسخ، به کار خود ادامه می‌دهد، اما... صبر کنید؛ اصلا ورزشگاه بدون هوادار، چه نیازی به گوینده دارد؟
نظر شما